ՏՈԿՈՍԱԴՐՈՒՅՔԻ ՆՎԱԶՈՒՄԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՎՈՒՄ Է ԿԱՅՈՒՆ ԳՆԱՃԻ ՖՈՆԻՆ

2024 թվականի հոկտեմբերի 21-ից նոյեմբերի 4-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի ֆոնդային շուկան դրսեւորել է խառը դինամիկա։ Telecom Armenia-ի բաժնետոմսերը նշված ժամանակահատվածում նվազել են 2,1%-ով՝ հասնելով պատմական նվազագույնին՝ 191 դրամ/բաժնետոմսի համար, ինչը 8,1%-ով ցածր է տարեսկզբի մակարդակից։ Մյուս կողմից, «ԱԿԲԱ» բանկի բաժնետոմսերը նշված ժամանակահատվածում աճել են 0,7%-ով՝ երկրի բանկերի վարկանիշի հրապարակման ֆոնին, որում այս տարվա 9 ամիսների արդյունքներով ACBA-ն զբաղեցրել է չորրորդ տեղը զուտ շահույթով, իսկ երրորդը՝ վարկային պորտֆելով։

Եռամյա կորպորատիվ պարտատոմսերի գների ինդեքսն աճել է 0,1%-ով, թեեւ, ընդհանուր առմամբ, մնում է աննշան ճնշման տակ սեպտեմբերին մեթոդաբանության վերանայումից հետո՝ (0,3%), չնայած տնտեսության ցածր տեմպերին: ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը վերջերս կատարած մեկնաբանությունում նշել է, որ վարկավորման տոկոսադրույքները չեն արձագանքում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի նվազմանը, եւ դրա պատճառը նշել է «վարկային ապրանքների նկատմամբ մեծ պահանջարկը»։

Տնտեսական նորություններ

2024 թվականի հոկտեմբերի 21-ից նոյեմբերի 4-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է երկրում գնաճի եւ տնտեսական ակտիվության տվյալները։ Վերջինս մատնանշեց աճի արագացում՝ դրա սառեցման ակնկալիքների փոխարեն եւ կարող է չափավոր դրական ազդանշան դառնալ երկրի տնտեսության կարճաժամկետ սպասումների վերաբերյալ։ Ավելին, երկրի Կենտրոնական բանկը նվազեցրեց վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը եւս 0,25 բազիսային միավորով, եւ մենք ակնկալում ենք հավելյալ նվազում, սակայն բազային սցենարով մենք ակնկալում ենք եւս մեկ նվազում 2025 թվականի սկզբին։

Սեպտեմբերին Հայաստանում տնտեսական ակտիվությունն աճել է սպասվածից ավելի ուժեղ՝ տարեկան 7,0%-ով՝ օգոստոսի 3,5%-ի դիմաց։ Սպասվածից ավելի ուժեղ տվյալները վկայում են տնտեսության դրական միտումների մասին, եւ շարունակական թափը կարող է հանգեցնել այս եռամսյակի եւ 2024 թվականի համար ՀՆԱ-ի պոտենցիալ աճի ակնկալիքների վերանայման: 2024 թվականի ինն ամիսների վիճակագրությունը ցույց է տվել 8,7% աճ՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։

ՀՀ կենտրոնական բանկը նվազեցրել է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0.25 տոկոսային կետով մինչեւ 7,25%, ինչպես եւ մենք սպասում էինք։ Վերջին կրճատումը պետք է օգնի արագացնել գնաճը եւ աջակցել երկրում տնտեսական ակտիվությանը։ Պարտատոմսերի շուկայական եկամտաբերության վրա ճնշումն ավելի հավանական է միջնաժամկետ/երկարաժամկետ կտրվածքով` կարճաժամկետ կտրվածքով տոկոսադրույքների կրճատման նկատմամբ ցածր զգայունության պատճառով:

Իսկ երկրի ֆինանսական հատվածում ներդրումային ակտիվության վրա հնարավոր դրական ազդեցությունը, հավանաբար, սահմանափակ կլինի, քանի որ անշարժ գույքի ներդրումները շարունակում են ավելի մեծ հետաքրքրություն առաջացնել: Կենտրոնական բանկը նաեւ նվազեցրել է տարվա նպատակային գնաճի մակարդակը՝ 4.0%-ից մինչեւ 3.0%, ասել է ԿԲ ղեկավար Մարտին Գալստյանը։

Երկրի հոկտեմբերի CPI-ն, որը հրապարակվել է սեպտեմբերի 5-ին, ցույց է տվել գնաճի անփոփոխ մակարդակ՝ +0,6% տարեկան կտրվածքով՝ ամսական մի փոքր արագանալով հոկտեմբերին՝ 0,3% ամսականով (սեպտեմբերի +0,2% ամսականի դիմաց):

Արտահանման աճը սեպտեմբերին կրկին գերազանցել է ներմուծմանը, սակայն արտաքին առեւտուրն ամեն ամիս սառչում է։ Արտահանումը տարեկան կտրվածքով աճել է 38.9%-ով, սակայն նվազել է  ամսական 13.1%-ով, իսկ ներմուծումն աճել է տարեկան 11.9%-ով եւ նվազել ամսական 12.9%-ով: Ընդհանուր առմամբ, զուտ արտահանման միտումների էական եւ/կամ կառուցվածքային փոփոխություններ չկան, ինչն արտահայտվում է երկրի արժույթի կայունությամբ։