Ինչ եղանակ է սպասվում Հայաստանում մարտ ամսին

Մարտ ամսին հանրապետությունում շարունակվում է ավելանալ արեգակի բարձրությունը հորիզոնից և հետևաբար ցերեկվա տևողությունը: Զգալիորեն ավելանում է երկրի մակերևույթի կողմից ստացվող ջերմության քանակը: Փետրվարի համեմատությամբ մարտին օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը բարձր է 3,9⁰C: Միջին տասնօրյակային ջերմաստիճանը առաջին տասնօրյակում կազմում է -3,2⁰C, երրորդ տասնօրյակում`+0,5⁰C:

Միջին ամսական ջերմաստիճանը Գեղարքունիքում, Շիրակում, Արագածոտնի լեռնային շրջաններում և Կոտայքում բացասական է` -1…-4<sup>0</sup>C, Լոռիում (Տաշիրում` -3⁰C), Սյունիքի, Արագածոտնի նախալեռներում` 0…+2<sup>0</sup>C, իսկ հանրապետության մնացած շրջաններում` +3…+8⁰C: Արարատի, Արմավիրի մարզերում, Սյունիքի հովիտներում և Երևանում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանի կայուն անցումը 0-ից բարձր տեղի է ունենում մարտի սկզբին, Լոռիում` երկրորդ, Արագածոտնի լեռնային շրջաններում, Գեղարքունիքում, Շիրակում` երրորդ տասնօրյակներում:

Արկտիկական ցուրտ օդային զանգվածների ներխուժումներով պայմանավորված մարտ ամսին բացարձակ նվազագույն ջերմաստիճանը առանձին տարիների հասել է լեռնային շրջաններում` -28…-34<sup>0</sup>C, նախալեռներում` -24…-30⁰C, հովտային շրջաններում` -13…-17<sup>0</sup>C, Արարատյան դաշտում` -17…-25⁰C:

Մերձավոր Արևելքից և Միջերկրական ծովի շրջաններից Արևադարձային տաք օդային զանգվածները բերում են ջերմաստիճանի զգալի բարձրացում: Բացարձակ առավելագույն ջերմաստիճանը հանրապետության լեռնային շրջաններում առանձին տարիների հասել է` 19…220C, նախալեռնային շրջաններում, Արարատյան դաշտում, Տավուշում` 23…27⁰C, Սյունիքի հովիտներում` 25…30⁰C:

Երևանի միջին ամսական ջերմաստիճանը 5,1 ⁰C է, առաջին տասնօրյակում` 3,0<sup>0</sup>C, երկրորդ տասնօրյակում` 5.00C և երրորդ տասնօրյակում` 7,2<sup>0</sup>C: Ջերմաստիճանը Երևանի բարձրադիր և ցածրադիր մասերում տարբեր է: Ամենացածր ջերմաստիճանը գրանցվել է 1985թ քաղաքի ցածրադիր մասերում` -25.2⁰C, բարձրադիր մասերում` -16.4<sup>0</sup>C, իսկ ամենաբարձր ջերմաստիճանները 1970թ.` 27⁰C և 2001թ.` 24.8⁰C :

Տեղումներով օրերի թիվը հանրապետությունում կազմում է 9-13օր (Արարատյան դաշտում` 6-8 օր): Ամսական տեղումների քանակը շրջանների մեծ մասում 28-45 մմ, համեմատաբար շատ տեղումներ են դիտվում Կապանում` 60մմ, Ապարանում, Հրազդանում` 67մմ, Գորիսում` 75մմ: Տեղումների նվազագույն քանակը գրանցվում է Արարատյան դաշտում` 23-24մմ:

Ձնածածկի միջին բարձրությունը Արագած բ/լ կայանում լկազմում է 160սմ, Ջերմուկում` 75սմ, Արագածոտնի լեռնային շրջաններում, Կոտայքում` 50-65սմ, Շիրակում` 40-50սմ: Հանրապետության նախալեռնային և հովտային շրջաններում ձնածածկը վերանում է մարտի սկզբին, իսկ ձմեռների 50%-ի դեպքում կայուն ձնածածկը բացակայում է: Ձյան հալոցքը ինտենսիվ կերպով սկսվում է, երբ միջին օրական ջերմաստիճանը գերազանցում է +3⁰…+5⁰C:

Եղանակի վտանգավոր երևույթներից դիտվում է ուժեղ քամի, բուք, մառախուղ և ցրտահարություն: Առանձին տաք տարիներին մարտի երրորդ տասնօրյակում ցածրադիր վայրերում դիտվում է ցրտահարություն` 800-1000 մ բարձրության վրա ցրտահարությունները դիտվում են հիմնականում մարտի 21-28 ընկած ժամանակահատվածում:

Մարտի երրորդ տասնօրյակում Արարատյան դաշտում ծիրանենին ծաղկում է: Վերջին 20-25 տարիների ընթացքում ծիրանենու ամենավաղ ծաղկումը եղել է 2010թ մարտի 12-14-ը:

Արարատի և Արմավիրի մարզեր, Արագածոտնի նախալեռներ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է +7…+8⁰C, որը 1-2 աստիճանով բարձր է բազմամյա միջին արժեքից: Առանձին օրեր՝ հնարավոր է ջերմաստիճանի նվազում՝ գիշերը մինչև -2…-4 ⁰C, ամսվա երկրորդ կեսին` ջերմաստիճանի բարձրացում ցերեկը՝ մինչև +19…+23⁰C (դիտված բազմամյա միջին նվազագույն ջերմաստիճանը 0…-2⁰C, առավելագույնը՝ 9…12⁰C): Ամսական տեղումների քանակը ենթադրվում է բազմամյա միջին քանակից ավել (նորման 25-35մմ) :

Շիրակի, Կոտայքի և Գեղարքունիքի մարզեր, Արագածոտնի մարզի
լեռնային շրջաններ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է -1…-3 որը 1-2 աստիճանով բարձր է բազմամյա միջին արժեքից: Առանձին օրեր՝ հնարավոր է ջերմաստիճանի նվազում՝ գիշերը մինչև -8..-13 ⁰C, ամսվա երկրորդ կեսին` ջերմաստիճանի բարձրացում ցերեկը՝ մինչև +9…14⁰C (դիտված բազմամյա միջին նվազագույն ջերմաստիճանը -9…-14⁰C, առավելագույնը՝ 2…4⁰C): Ամսական տեղումների քանակը ենթադրվում է բազմամյա միջին քանակից ավել (նորման 40-60մմ) :

Լոռու մարզ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է +1…3⁰C, որը 1-2 աստիճանով բարձր է բազմամյա միջին արժեքից: Առանձին օրեր՝ հնարավոր է ջերմաստիճանի նվազում՝ գիշերը մինչև -10…-14 ⁰C, ամսվա երկրորդ կեսին` ջերմաստիճանի բարձրացում ցերեկը՝ մինչև +12…+17⁰C (դիտված բազմամյա միջին նվազագույն ջերմաստիճանը -4…-6⁰C, առավելագույնը՝ 5…7⁰C): Ամսական տեղումների քանակը ենթադրվում է բազմամյա միջին քանակից ավել (նորման 35-40մմ) :

Տավուշի մարզ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է +3..6⁰C, որը 1-2 աստիճանով բարձր է բազմամյա միջին արժեքից: Առանձին օրեր՝ հնարավոր է ջերմաստիճանի նվազում՝ գիշերը մինչև -5…-8 ⁰C, ամսվա երկրորդ կեսին` ջերմաստիճանի բարձրացում ցերեկը՝ մինչև +2⁰…+25⁰C (դիտված բազմամյա միջին նվազագույն ջերմաստիճանը 0…-3⁰C, առավելա•ույնը՝ 8…10⁰C): Ամսական տեղումների քանակը ենթադրվում է բազմամյա միջին քանակից ավել (նորման 40-50մմ) :

Վայոց ձորի

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է հովտային շրջաններում +5…7⁰C, լեռնային շրջաններում` 0…-2<sup>0</sup>C, որը 1-2 աստիճանով բարձր է բազմամյա միջին արժեքից: Առանձին օրեր՝ հնարավոր է ջերմաստիճանի նվազում գիշերը՝ հովտային շրջաններում մինչև -2…-5<sup>0</sup>C, լեռնային շրջաններում՝ -8…-13<sup>0</sup>C, ամսվա երկրորդ կեսին` ջերմաստիճանի բարձրացում՝ ցերեկը հովտային շրջաններում +19…+23⁰C, լեռնային շրջաններում՝ +8…+11⁰C(դիտված բազմամյա միջին նվազագույնը հովտային շրջաններում՝ 0…-1⁰C, լեռնային շրջաններում՝ -7…-8⁰C, առավելագույնը հովտային շրջաններում 10…11⁰C, լեռնային շրջաններում՝ 1…2⁰ C): Ամսական տեղումների քանակը ենթադրվում է բազմամյա միջին քանակից ավել (նորման 50-80մմ):

Սյունիքի մարզեր

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է հովտային շրջաններում +7…9⁰C, նախալեռնային շրջաններում` +1…+3<sup>0</sup>C, որը 1-2 աստիճանով բարձր է բազմամյա միջին արժեքից: Առանձին օրեր՝ հնարավոր է ջերմաստիճանի նվազում գիշերը՝ հովտային շրջաններում մինչև 0…-3<sup>0</sup>C, ախալեռնային շրջաններում՝ -6…-10<sup>0</sup>C, ամսվա երկրորդ կեսին` ջերմաստիճանի բարձրացում՝ ցերեկը հովտային շրջաններում +23…+25⁰C, նախալեռնային շրջաններում՝ +14…17⁰C (դիտված բազմամյա միջին նվազագույնը հովտային շրջաններում՝ 0…3⁰C, նախալեռնային շրջաններում՝ -2…-5⁰C, առավելագույնը հովտային շրջաններում 12…14⁰C, նախալեռնային շրջաններում՝ 6…8⁰): Ամսական տեղումների քանակը ենթադրվում է բազմամյա միջին քանակից ավել(նորման 35-75մմ) :

Երևան 

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է +5…+7⁰C (նորման՝ 5.4⁰C), որը 1-2 աստիճանով բարձր է բազմամյա միջին արժեքից: Առանձին օրեր՝ հնարավոր է ջերմաստիճանի նվազում՝ գիշերը մինչև -3…-4⁰C, ամսվա երկրորդ կեսին` ջերմաստիճանի բարձրացում ցերեկը՝ մինչև +21…+23⁰C (դիտված բազմամյա միջին նվազագույն ջերմաստիճանը 0…-1⁰C, առավելագույնը՝ 10…11⁰C): Ամսական տեղումների քանակը ենթադրվում է բազմամյա միջին քանակից ավել (նորման՝ 40 մմ):

Սևանա լճի 2015թ. հունվար ամսվա ջրային հաշվեկշիռը

Սևանա լճի ավազանում հունվարին ամսական միջին ջերմաստիճանը եղել է -7.2…-3.0⁰C, որը նորմայից բարձր է 1.4 – 2.6 աստիճանով:

Ամսվա ամենաբարձր ջերմաստիճանը գրանցվել է հունվարի 6-ին՝ 5.0…6.0⁰C, երբ օրական միջին ջերմաստիճանը բարձր է եղել նորմայից 3.5-7.0 աստիճանով:
Ամսվա ամենացածր ջերմաստիճանը գրանցվել է հունվարի 10-ին` -16.0…-15.0⁰C (Մասրիկում և Գավառում՝ -25⁰C), երբ օրական միջին ջերմաստիճանը նորմայից ցածր է եղել 2.0-8.6 աստիճանով:

Ամսվա ընթացքում տեղումները կազմել են նորմայի 95-130% (Մասրիկում՝ 171%):
Ամսվա ընթացքում գետերով ջրի մուտքը Սևանա լիճ կազմել է նորմայի 99%, տեղումների քանակը լճի մակերևույթի վրա եղել է 22.3 մլն.խոր.մ, որը կազմում է նորմայի 100%, գոլորշացումը լճի մակերևույթից եղել է 72.9 մլն. խոր.մ, որը կազմում է նորմայի 115%:

Սևանա լճի մակարդակը ամսվա ընթացքում իջել է 1.5 սմ և կազմել` 1900.115մ: