Եթե քաղաքացին գիտակցեց, ձեռնպահ կմնա կաշառք տալուց. Արա Զոհրաբյան

«Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում ՀՀ փաստաբանների պալատի նախագահ Արա Զոհրաբյանը, անդրադառնալով վերջին շրջանում փաստաբանների կալանավորման եւ նրանց կաշառքի մասով մեղադրանք առաջադրելու դեպքերին, ասաց. «Այս դեպքերը պետք է հաղորդագրություն լինեն դատավորներին, դատախազներին, փաստաբաններին, քննիչներին եւ ոստիկաններին՝ հեռու մնալ կոռուպցիոն սխեմաներից»:

Հիշեցնենք, որ 2016 թվականին կաշառք վերցնելու համար կալանավորվեց Շենգավիթ վարչական շրջանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Իշխան Բարսեղյանը, իսկ ահա կաշառքի միջնորդության համար մեղադրանք առաջադրվեց նաեւ փաստաբան Էլզա Զաքարյանին: Սեպտեմբերի 17-ին հատուկ քննչական ծառայությունում կաշառքի վերաբերյալ քննվող քրեական գործի շրջանակում կալանավորվեց փաստաբան Գայանե Գուլոյանը:

Գեղարքունիքի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Վանիկ Վարդանյանի կաշառքի միջնորդության գործով մեղադրյալի աթոռին է հայտնվել փաստաբան Էդվարդ Չինարյանը: Եվ վերջին դեպքը՝ նոյեմբերի 20-ին, կաշառքի միջնորդության գործով կրկին ՀՔԾ-ի կողմից կալանավորվեց փաստաբան Վաղինակ Աթոյանը, որի նկատմամբ երեկ խափանման միջոց էր ընտրվել ստորագրությունը՝ չհեռանալու մասին:

Փաստաբանների շուրջ ստեղծված իրավիճակի շուրջ «Ժողովուրդ» օրաթերթը զրուցեց ՀՀ փաստաբանների պալատի նախագահ Արա Զոհրաբյանի հետ:

-Պարո՛ն Զոհրաբյան, արդեն չորրորդ փաստաբանն է մեղադրյալի աթոռին հայտնվել: Պատճառը կաշառքի միջնորդությունն է, որպեսզի իրենց պաշտպանյալին մեղմ պատիժ նշանակեն: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք ստեղծված իրավիճակը:

-ՀՀ Սահմանադրությամբ երաշխավորված անմեղության կանխավարկածի համաձայն՝ անձն անմեղ է, քանի դեռ օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով չի հաստատվել նրա մեղավորությունը: 2017թ. կաշառքին առնչվող երեք տարբեր քրեական գործերն առնչվում են երեք փաստաբանի հետ: Նշված փաստաբանների առնչությամբ քրեական գործերը դեռ չեն ավարտվել, հետեւապես չի կարելի ասել, որ նրանք հանցագործություն են կատարել: Իմ տեղեկություններով՝ մեկ գործն արդեն դատարանում է, իսկ մյուս երկու գործերը գտնվում են նախաքննության փուլում:

-Փաստ է, որ արդեն 4-րդ փաստաբանն է նման կոռուպցիոն դրսեւորման գնում, ինչի՞ հետեւանք կարող է լինել այս ամենը:

-Ընդհանրապես կոռուպցիայի՝ որպես երեւույթի մասին խոսելիս՝ պետք է արձանագրել, որ այն ներխուժել է հասարակական կյանքի համարյա բոլոր ոլորտները: Դատաիրավական համակարգում կոռուպցիայի դրսեւորումներն ավելի անհանգստացնող են: Մենք կոռուպցիայի դեմ պայքարի տեսակետից ունենք «ականներ» փաստաբանի վարքագծի կանոնագրքում, օրինակ՝ եթե փաստաբանը երաշխավորում է գործի ելքը, ապա դա հիմք է՝ արտոնագիրը դադարեցնելու համար: Փաստաբանական դպրոցում դասընթացների ժամանակ պարզաբանում ենք կոռուպցիոն երեւույթների վնասակար հետեւանքները:

Այն ոչ միայն քրեաիրավական հետեւանքներով է վնաս տալիս, այլ նաեւ ոչնչացնում է փաստաբանի մասնագիտությունը: Հեշտ գումար աշխատելու ճանապարհն ընտրած մասնագետն այլեւս չի կարդալու գործի նյութերը, օրենսդրությունը, հետեւապես չի կատարելագործելու իր գիտելիքները, ինչն ի վերջո հանգեցնելու է նրա՝ որպես մասնագետի որակի անկմանը: Կոռուպցիայի պատճառները կապված են մարդու իրավագիտակցության մակարդակի, սոցիալական վիճակի եւ այլ հանգամանքների հետ:

Այս տեսակետից պետք է բարելավել դատավորների նյութական պայմանները, իրազեկման աշխատանքներ կատարել քաղաքացիների եւ պաշտոնատար անձանց շրջանակում: Պարզ է, որ կաշառքն առաջանում է պահանջարկի եւ առաջարկի միաժամանակյա առկայության դեպքում: Հետեւաբար պետք է թիրախավորել երկուսն էլ: Եթե քաղաքացին գիտակցեց կաշառք տալու հետեւանքները եւ հասարակության բացասական վերաբերմունքը, ապա ձեռնպահ կմնա կաշառք տալուց:

Եթե դատավորը գիտակցեց կաշառք վերցնելու իրավական հետեւանքները, այդ հարցում իր խոցելի լինելը եւ ամբողջ պետական համակարգի ու հասարակության բացասական վերաբերմունքը, ապա չի համաձայնի կաշառք վերցնել: Առաջարկի կամ պահանջարկի բացակայությունն արդեն կբացառի կաշառքի գործարքը՝ մյուս դերակատարներով հանդերձ:

-Այս գործընթացի տակ ինչ-որ միտում տեսնո՞ւմ եք, թե՞ ոչ:

-Տեսնում եմ իրավապահ մարմինների հետեւողական աշխատանքը կոռուպցիոն երեւույթները վերացնելու հարցում: Այս դեպքերը պետք է հաղորդագրություն լինեն դատավորներին, դատախազներին, փաստաբաններին, քննիչներին եւ ոստիկաններին հեռու մնալ կոռուպցիոն սխեմաներից:

Քնար Մանուկյան