Մեկից երկու ստորագրություն եւ վերջ. այդ փաստաթղթով քաղաքացին փաստացի պարտավորվում է մարել, օրինակ, ընկերոջ կամ մտերիմի համար վերցրած վարկի մայր գումարը, տոկոսներն ու տույժերը, եթե վարկի իրական տերը չկատարի իր վարկային պարտավորությունները: Առանց գնահատելու ռիսկերն ու հնարավոր տհաճ հետեւանքները, շատ երաշախավորներ, ի վերջո, կանգնում են լուրջ խնդրի առջեւ: Այս մասին փաստում են նաեւ ոլորտի մասնագետները:
«Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում իրավաբան Արմեն Աղաբալյանը մեկ առ մեկ թվարկում է երաշխավորության իրավական եւ գործնական բացասական հետեւանքները. «Դատարաններում այսօր քննվում են հարյուրավոր դատական գործեր, երբ վարկառուն չի կատարում վարկային պարտավորությունը, ընդ որում` լինում են դեպքեր, երբ որեւէ վճարում չի կատարում, եւ պարտավորության կատարման ամբողջ բեռը ընկնում է երաշխավորների վրա, որոնց գույքերի, բանկային հաշիվների վրա արգելանքներ են դրվում, իսկ դատական վճիռներից հետո հարկադիր կատարման ծառայության կողմից բռնագանձվում է նրանց գույքը»:
Իրավաբանը նշում է, որ երաշխավորության կիրառելիությունը սխալ հարթության վրա է իրականացվում. անձինք պարտավորված են իրենց զգում ընկերների, մտերիմների խնդրանքով հանդես գալ որպես երաշխավոր առանց ռեալ գնահատելու դրա փաստական հետեւանքները, իսկ մերժումը ընկալվում է բացասական եւ վատ անդրադառնում հարաբերությունների վրա. «Այդպիսի ընկալումը նույնպես նպաստում է խնդրահարույց գործերի ավելացմանը, եւ գրեթե բոլոր դեպքերում դատարաններում հայտնված անձինք ներկայացնում են նույն իրավիճակը՝ մտերիմ անձին օգնելու ցանկության, եւ վերջինիս կողմից հետագայում խուսափելու կամ փաստացի հնարավորությունների բացակայության պատճառով ստիպված են եղել կրել այդ պատասխանատվությունը»:
Վարկ վերցնելիս բանկերը եւ վարկային կազմակերպություններն իրենց ապահովագրելու համար վարկառուից պահանջում են ներկայացնել երաշխավորի, մարդ, ով կհավաստիացնի, որ վարկառուն պարտաճանաչ կերպով ու սահմանված ժամկետներում կկատարի բանկի առաջ ունեցած իր պարտավորությունները:
Եթե վարկառուն չկատարի օրենքով սահմանված վճարումը, ապա այս համագործակցությունից տուժում է երաշխավորը: Արմեն Աղաբալյանի խոսքով` վարկառուի գումարի անգամ ուշացումով վճարումը ազդում է երաշխավորի վարկային պատմության վրա, իսկ չվճարելու դեպքում երաշխավորը ստիպված է լինում անձամբ վճարել վարկառուի վերցրած մայր գումարը կամ դրա համար սահմանված տուգանքը:
«Փորձը ցույց է տալիս, որ երաշխավորները, հայտնվելով նման իրավիճակներում, հետագայում չեն կարողանում ունենալ իրենց սեփական վարկային պատմությունը»,- ընդգծում է իրավաբանը:
Զարուհի Մանուչարյան, Լաուրա Մամյան
Մագիստրատուրա 2-րդ կուրս
.gif)
