Ինչո՞ւ գոնե ձևական մասն ապահովելու համար պատգամավորները հանրաքվեի կեղծիքները իրավական դաշտում վիճարկելու հնարավորություն չտվեցին. խմբագրական

131 պատգամավորներից բաղկացած ՀՀ Ազգային ժողովում այդպես էլ հնարավոր չեղավ համախմբել 27 պատգամավորների, որպեսզի հասարակության մոտ լեգիտիմության խնդիր ունեցող սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեի արդյունքները հնարավոր լիներ բողոքարկել: ԱԺ ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Լեւոն Զուրաբյանի նախաձեռնած ստորագրահավաքին միացան ընդամենը 19 պատգամավորներ, որոնցից երկուսը՝ արտերկրից, ֆաքսի միջոցով: Իհարկե, մի երկուսն էլ ինչ-որ նախապայմաններ առաջ քաշեցին, թե կմիանան ստորագրահավաքին միայն այն դեպքում, երբ ՀԱԿ-ն ընդունի իր իշխանության օրոք կեղծված հանրաքվեն կամ այն ժամանակ, երբ զգա, որ իրենց ձայնը վճռական լինի: Երեկ լրացավ ստորագրահավաքի վերջնաժամկետը, եւ միայն մոտ երկու տասնյակ պատգամավորներ տեր կանգնեցին իրենց ստորագրությանը ու ընդառաջ գնացին հասարակական կարծիքին. այսօր ամեն 2-րդ քաղաքացու համար պարզ է, որ հանրաքվեի արդյունքները կեղծվել են:

Իհարկե, հնարավոր չէ պատկերացնել, որ սահմանադրական փոփոխությունները գրած մասնագիտական հանձնաժողովի նախագահ Գագիկ Հարությունյանը թույլ կտար իր կողմից ղեկավարվող Սահմանադրական դատարանում անկողմնակալ քննություն իրականացվեր դեկտեմբերի 6-ի հանրաքվեի արդյունքները քննելիս (եթե բողոքը մտներ ՍԴ, Հարությունյանը ստիպված էր լինելու, որպես շահագրգիռ կողմ, ինքնաբացարկ հայտնել): Բայց մյուս կողմից նորանկախ Հայաստանի պատմության մեջ դեռ չի եղել մի ընտրություն, որ սահմանադրական դատարանը կեղծիքները քննելիս ոչ իշխանահաճո որոշում կայացնի: Նա ավանդաբար եղել է ընտրակեղծիքները օրինականացնելու ամենավերջին օղակը:

Եւ ուրեմն ի՞նչն էր խնդիրը, որ գոնե ձեւական մասը ապահովելու համար իրենց ազգընտիր հռչակած պատգամավորները ընտրողների կասկածները փարատելու փորձ անելու համար անգամ չհամարձակվեցին կամ անհրաժեշտություն չգտան որեւէ քայլ անել: Այս հարցի պատասխանը թերեւս այն իրականությունն է, որում մենք ապրում ենք, եւ որը վաղուց «պաշտոնապես հռչակվել» է որպես «գաղջ մթնոլորտ»:

Բանն այն է, որ այսօր մեր երկրում ամեն քայլ, ամեն խոսք, ամեն ժեստ անձնավորվում է. եթե ՀԱԿ-ն է կազմակերպել (նշանակություն չունի, թե ինչ), ուրեմն պետք է տապալվի, եթե Զարուհի Փոստանջյանն է խոսում, ուրեմն պետք է անջատել նրա խոսափողը, եթե ՀՅԴ-ն է որեւէ հայտարարություն անում, չպետք է հավատալ եւ այսպես շարունակ:
Ու այս տխուր իրականությունը հանգեցրեց այն փաստին, որ դեկտեմբերի 6-ին կայացած հանրաքվեի կեղծիքները իրավական դաշտում վիճարկելու հնարավորություն անգամ գործող խորհրդարանի պատգամավորները չտվեցին հասարակությանը: Ու այստեղ ամենեւին էլ կարեւոր չէ՝ նախաձեռնողն ով էր, քանի որ խնդիրը տարբեր դիտորդների կողմից արձանագրված լայնամասշտաբ կեղծիքները քննարկելուն էր վերաբերում ընդամենը: