Կին, որ փոխեց աշխարհը. այսօր Կոկո Շանելի ծննդյան օրն է

Հայտնի արտահայտությունը, որը հաճախ է հանդիպում սոցկայքերում եւ կանանց ամենասիրելին է պատկանում է «նորաձեւության կնքամայր» Կոկո Շանելին, որը ծնվել է 1883 թվականի այս օրը՝ օգոստոսի 19-ին Փարիզում։
Շանելի անունը վաղուց դարձել է նրբագեղության, ճաշակի եւ ինքնատիպության համաշխարհային խորհրդանիշ։ Նրա ստեղծած ոճը ոչ միայն փոխեց կանացի նորաձեւության կանոնները, այլեւ ամբողջովին վերաձեւակերպեց կնոջ կերպարը՝ ցույց տալով, որ կանացիությունը կարող է լինել պարզ, հարմարավետ եւ ազատ։ Բայց մինչ այդ բարձունքներին հասնելը, Կոկոն ստիպված էր անցնել դժվար մանկության ու բազմաթիվ փորձությունների միջով։
Գաբրիել Շանելը ծնվել է աղքատ ընտանիքում։ Մայրը՝ Էժենի Ժաննա Դեւոլը, աշխատում էր լվացարարուհի, իսկ հայրը՝ Ալբեր Շանելը, շրջիկ առեւտրով էր զբաղվում։ Գաբրիելը վեց երեխաներից երկրորդն էր։ Նրա մայրը շատ սիրեց ամուսնուն՝ Ալբերին, բայց նա հետաքրքրություն չէր տածում դեպի ընտանիքը։ Երբ Գաբրիելին ու նրա քույրերին տարավ որբանոց, հայրն այլեւս չվերադարձավ նրանց կյանք։ Շանելը ավելի ուշ խոստովանել է. «Տասներկու տարեկանում ինձանից ամեն ինչ վերցրին։ Ես մեռա։ Մարդ կարող է մի քանի անգամ մահանալ իր կյանքի ընթացքում»։ Այս կորուստը դարձավ նրա կյանքի առանցքային դեպքերից մեկը. այն ձեւավորեց ուժեղ, անկախ կնոջ կերպարը, որը հետագայում պիտի վերածվեր նորաձեւության դիզայների հանրահայտ կերպարի։
Որբանոցում Կոկոն սովորեց կարուձեւ, եւ հենց այնտեղ առաջին անգամ հասկացավ, որ կարի արվեստը կարող է լինել ստեղծագործություն, ոչ միայն պարտականություն։ Ավարտելով դպրոցը՝ նա տեղափոխվեց Մուլեն, որտեղ միասին ապրելով իր հայրական տատի հետ՝ աշխատեց կարի խանութում եւ երեկոյան երգեց կաբարեում։ Նրա երգացանկի ընդամենը մի քանի պարզ երգերից մեկը՝ Qui qu’a vu Coco-ն, հանդիսատեսին ստիպեց կանչել նրան բեմ «Կո-կո» բացականչություններով, ու այդպես ծնվեց նրա աշխարհահռչակ մականունը։
Շանելը չի համարվել դասական գեղեցկուհի, բայց նրա հմայքը եւ ինքնավստահությունը գրավեցին շրջապատը։ Նրա առաջին աջակցողներից մեկը Էտիեն Բալսանն էր՝ հարուստ արդյունաբերող, ով բացահայտեց նրա համար ձիարշավի ու սպորտային ազատության աշխարհը։ Կոկոն առաջիններից էր, որ համարձակվեց հագնել տղամարդկանց տաբատի նման հագուստ, որն այն ժամանակ համարվում էր անպարկեշտ. սակայն նա ավելի կարեւորում էր հարմարավետությունը եւ շարժունակությունը։
Այդ ժամանակ արդեն սկսեց ձեւավորվել Շանելի նորաձեւության գաղափարը։ XX դարի սկզբին կանանց նորաձեւությունը բարդ, շերտավոր եւ կորսետներով ծանրաբեռնված էր։ Շանելը համարձակվեց օգտագործել ջերսի գործվածքը, որը մինչ այդ հայտնի էր միայն տղամարդկանց ներքնազգեստի համար։ Նրա մոդելները պարզ, ուղիղ եւ շարժուն էին, ազատում էին կնոջը կորսետից եւ թույլ էին տալիս իրական ազատություն շարժման մեջ։
Շանելի ոճի ձեւավորման վրա մեծ ազդեցություն ունեցան նաեւ նրա հարաբերությունները։ Բոյ Քեյփելը նրան բացահայտեց սպորտային ոճի եւ պարզության գեղեցկությունը, Մեծ իշխան Դմիտրի Պավլովիչը փոխանցեց շքեղության նրբությունը, իսկ Վեստմինստերի հերցոգը ծանոթացրեց նրան թվիդի կոպիտ գործվածքին, որը Շանելը վերափոխեց կանացիության եւ նրբագեղության խորհրդանիշի։
Նրա նորաձեւությունը ոչ միայն արտահայտում էր գեղեցկության ու ճաշակի համադրություն, այլեւ խորհրդանշում էր կնոջ նոր դերը հասարակության մեջ՝ ազատ, ինքնավստահ ու անկախ։ Շանելը ցույց տվեց, որ կանացիությունը կարող է համատեղվել հարմարավետության, պարզության եւ նրբության հետ։
Կոկո Շանելն իր կյանքով ու գործով ապացուցեց, որ համարձակությունը եւ ստեղծագործական մոտեցումը կարող են փոխել ոչ միայն նորաձեւության կանոնները, այլեւ կնոջ կերպարը ողջ աշխարհում։ Նրա ժառանգությունը մինչեւ այսօր շարունակում է ներշնչել նոր սերունդների դիզայներներին՝ ստեղծելով ոճ եւ մտածողություն, որը երբեք չի հնանում։