Օրերս հայտնի դարձավ, որ ՀՀ կառավարության որոշմամբ` Լեզվի պետական տեսչությունը տարեվերջին կլուծարվի: ՀՀ կառավարության աշխատակազմի տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավար Հայկ Այվազյանը «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում, հիմնավորելով տեսչությունը լուծարելու նախաձեռնությունը, նշել էր. «Առաջին հիմնավորումն այն է, որ «Լեզվի մասին» օրենքում ընդհանրապես ոչ մի դրույթ չկա վերահսկողության մասին: Այլ օրենքներում նույնպես չենք գտել նման դրույթ, որով որեւիցե պետական մարմնի տրվել է վերահսկելու լիազորություն, լեզվի տեսչության միջոցով, բնականաբար»:
Տեսչությունը լուծարելու որոշումը, սակայն, տարակածությունների առիթ է տալիս: Եթե հաշվի առնենք, որ կառույցն օրենքով (ՀՀ Գերագույն խորհրդի՝ օրենքի ուժ ունեցող կիրարկման կարգով) ստեղծված գործադիր մարմին է, եւ եթե վերջինս օրենսդրի հանձնարարությունը, տվյալ դեպքում՝ հանրային կյանքի բոլոր ոլորտներում ՀՀ «Լեզվի մասին» օրենքի պահաջների կատարման վերահսկողությունը, վատ է իրականացվում, դրա համար գոյություն ունեն պատասխանատվության ենթարկելու՝ օրենքով նախատեսված միջոցներ:
Ուստի հարց է ծագում` ինչպե՞ս է պատահել, որ Լեզվի տեսչությունն իր աշխատանքում այնքան վատ ցուցանիշներ է գրանցել, որ բանը հասել է այն լուծարելուն: Ինչպե՞ս է դա հանդուրժվել. «Իրականում Լեզվի տեսչությունն իր գոյության ընթացքում պետական մարմիններից միայն իր աշխատանքը կասեցնող, իր արագությունը սահմանափակող տարբեր ձեւաչափի հրահանգներ է ստացել: Բանն այն է, որ տեսչության լեզվական վերահսկողության գործառույթը միշտ չէ, որ ցանկալի է հայ գործարարին»,- «Ժողովուրդ»-ի հետ զրույցում մեկնաբանեց Լեզվի պետական տեսչության մասնագետ Երազիկ Գրիգորյանը:
Ինչ վերաբերում է տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավարի հիմնավորմանը, պետք է նկատել, որ Լեզվի տեսչության վերահսկողական գործառույթները ամրագրված են «Հայաստանի Հանրապետությունում ստուգումների կազմակերպման եւ անցկացման մասին» ՀՀ օրենքով եւ «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ» ՀՀ օրենսգրքով: Հետեւաբար, կարելի է ենթադրել, որ խմբի ղեկավարի հիմնավորումն անհիմն է: «Լեզվի տեսչությունից մինչեւ ՀՀ վարչական դատարան, ինչպես նաեւ այլ հարակից մարմիններ ու օղակներ՝ բոլորին հայտնի է, որ մեր երկրի լեզվական օրենսդրության դաշտն անկատար է: Այդ մասին տեսչությունը բազմիցս բարձրաձայնել է: Կառույցի քսանչորսամյա փորձի հիման վրա օրենսդրական բարեփոխումներ անելը դժվար բան չէր: Բայց խնդիրը գլխի վրա է կանգնած: Իրականում Լեզվի տեսչության լուծարումը բարեփոխողների համար ոչ թե արված եզրահանգում է, այլ նախապես դրված պահանջ, որն այս կամ այն կերպ պատճառաբանել-արդարացնել է պետք: Եթե կա օրենսդրական կամ որեւէ այլ կարգի խնդիր, ուրեմն օգնեք լուծել այն: Չէ՞ որ խոսքը մեր երկրի պետական լեզվի շահին է վերաբերում»,-նկատեց մեր զրուցակիցը:
Ի դեպ, կրթության եւ գիտության նախարարությունը կառավարության աշխատակազմի տեսչական բարեփոխումների խմբին ներկայացված փաստաթղթում հանդես է եկել հետեւյալ առաջարկությամբ` ՀՀ ԿԳՆ Լեզվի պետական տեսչությունը վերակազմակերպել ԿԳՆ Լեզվի տեսչական մարմնի: Մի շարք մասնագետներ պնդում են, որ այս պահին գերխնդիր է Լեզվի տեսչությունն այս կամ այն անվան տակ պահպանելը. «Ի սկզբանե Կառավարությանն առընթեր գործող, հիսունից ավելի աշխատակից, չորս բաժին ունեցող, ֆինանսատնտեսական առանձին միավոր հանդիսացող գործուն կառույցն այսօր իր նախկին բաժիններից մեկի թվաքանակն ու ներուժն էլ չունի, ու դեռ դա էլ շատ է համարվում»,-շեշտեց Ե. Գրիգորյանը:
Ինչ վերաբերում է ՀՀ վարչապետի հրամանով ստեղծված հայերենի բարձրագույն խորհրդին, պետք է նկատել, որ այն նախկինում էլ եղել է ու 2006-ից հետո չի գործել: Ոլորտի մասնագետների կարծիքով` նորացված կազմով ու հին պայմաններով, այսինքն` հասարակական կարգով, այն դարձյալ չի գործելու, առավել եւս՝ տեսչության լուծարման դեպքում, քանի որ կառույցն այդ դեպքում զրկվելու է լեզվական խնդիրներ սպասարկող, աշխատանքը համակարգող մարմնից:
«Ժողովուրդ»-ն առաջիկայում կներկայացնի նաեւ թեմայի շուրջ Լեզվի պետական տեսչության պետ Սերգո Երիցյանի մեկնաբանությունները:
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՊԱՀԱՆՋԱՐԿ ՉԻ ՎԱՅԵԼՈ՞ՒՄ
Առաջիկայում երգչուհի Սիլվա Հակոբյանն ու Արամեն իրենց երկրպագուներին կներկայանան նոր դուետով. երգը հայրենասիրական է, այն կոչվում է «Հայաստան, Արցախ եւ Սփյուռք»: Այս մասին «Ժողովուրդ»-ին տեղեկացրեց Սիլվա Հակոբյանի պրոդյուսերը` Հակոբ Հակոբյանը: Նրա խոսքով` Սիլվան այնքան նոր երգ ունի, որ «հաշիվը կորցրել է», պարզապես ժամանակի սղության պատճառով չի հասցնում դրանք կյանքի կոչել. «Նոր ենք վերադարձել համերգային մեծ շրջագայությունից, հասցրել ենք լինել Իսպանիայում, Գերմանիայում, Հոլանդիայում, Ֆրանսիայում, Ուկրաինայում, Ռուսաստանում եւ այլ երկրներում»,-ասաց պրոդյուսերը:
Մեր այն դիտարկմանը, թե տպավորություն է, որ Սիլվան ընկել է գումար վաստակելու հետեւից եւ աչքաթող է անում հայաստանյան հանդիսատեսի հետ կենդանի կապը պահելու հանգամանքը, Հ. Հակոբյանը հակադարձեց. «Ի՞նչ պետք է անենք, որ կապը պահենք: Այսօր օնլայն տիրույթում հնարավոր է շփվել երկրպագուների հետ, իսկ եթե խոսքը կենդանի կատարումների մասին է, ասեմ` եթե զգանք, որ դրանց պահանջարկը Հայաստանում կա, անպայման համերգներ կկազմակերպենք»:
«Այսինքն` Սիլվա Հակոբյանը Հայաստանում պահանջարկ չի վայելո՞ւմ»,-հարցրինք մենք, ինչին ի պատասխան` պրոդյուսերը նշեց. «Մենակ Սիլվան չէ, Դուք որեւէ մեկին լսե՞լ եք, որ Հայաստանում համերգ տա»: Մենք հիշեցրինք, օրինակ, Էրիկի երեւանյան մենահամերգի մասին. «Էրիկն առաջին անգամ էր մենահամերգով ներկայանում, պետք է դա աներ, իսկ մենք, կրկնում եմ, եթե զգանք համերգի պահանջարկը կա, կյանքի կկոչենք այն»,-ասաց նա` հավելելով, որ մյուս տարի, օրինակ, հնարավոր է` Սիլվան մենահամերգներով հանդես գա Երեւանում, Մոսկվայում, ապա` Լոս Անջելեսում:
Պրոդյուսերը, շարունակելով խոսել առաջիկա ծրագրերի մասին, նշեց, որ մինչեւ մայիսի վերջ Սիլվան կներկայանա նոր տեսահոլովակով, որը կնկարահանվի Սոչիում: «Սիրո աստղ» անունը կրող երգի երաժշտության հեղինակը Մանե Հակոբյանն է, խոսքերինը` Ավետ Բարսեղյանը:
Նյութերը՝ ԱՆՆԱ ԲԱԲԱՋԱՆՅԱՆԻ
ԱՇԽԱՐՀԻ ՀԱՅԸ
Ռումինական «Ադեվարուլ» օրաթերթն իր շաբաթավերջյան համարում (Adevarul, 5¬7 mai 2017) երեք ամբողջական էջ է նվիրել ռումինահայ հռչակավոր ջազային դաշնակահար Հարրի Դավիդյանին: Այս մասին փոխանցում է «Արմենպրես»-ը: «Երբ խոսում ենք Ռումինիայում ջազի մասին, անհնար է շրջանցել Հարրի Դավիդյանի անունը»,-գրում է թերթը:
Իր գործերի մեջ էթնիկ տարրերի առատության վերաբերյալ Հարրի Դավիդյանը նշում է. «Այստեղ՝ երաժշտական ավանդույթներով հարուստ Բալկանների սրտում, ինձ կարծես դրախտում եմ զգում: Ես երկու ծագում ունեմ. հայկական՝ ծննդով, եւ ռումինական՝ որդեգրմամբ, եւ երկու մշակույթն էլ ինձ շատ հարազատ են, երկուսում էլ ինձ զգում եմ, ինչպես ձուկը ջրում: Չնայած թվում է, թե դրանք երկու տարբեր մշակույթներ են Սեւ ծովի աջ եւ ձախ կողմերում՝ Կովկասում եւ Բալկաններում, այնուամենայնիվ, դրանք կարող են կենակցել, առավել եւս երաժշտության աշխարհում»:
Հարրի Դավիդյանը ծնվել է 1952թ. Ռումինիայի ծովափնյա Կոնստանցա քաղաքում, հայկական ընտանիքում եւ համարվում է Ռումինիայի ժամանակակից ջազ-երաժշտության առանցքային դեմքերից մեկը:
ՈՒԵՍԹԸ ՄԵԿՈՒՍԱՑԵԼ Է
Աշխարհահռչակ ամերիկյան ռեփ երգիչ, հայազգի հեռուստաաստղ Քիմ Քարդաշյանի ամուսին Քանյե Ուեսթը ջնջել է իր բոլոր էջերը սոցցանցերից, այդ թվում Twitter-ից եւ Instagram-ից: Նշենք, որ սոցցանցերի միջոցով նրան հետեւողների թիվը հատում էր տասնյակ միլիոնը:
Harpers Bazaar-ը գրում է, որ առայժմ նման անսպասելի արարքի պատճառները հայտնի չեն: Նկատենք, որ ի հեճուկս Ուեսթի` Քարդաշյանի սոցցանցերի էջերը շարունակում են լրացվել նույն հաճախականությամբ:
ԳՈՂԱՑԵԼ ԵՆ ԹԱԳԸ
Գերմանիայի Կարլսրուե քաղաքում գտնվող Բադենի թանգարանից անհայտ անձինք գողացել են Բադենի դքսուհու` Հիլդա Լյուքսեմբուրգցու թագը, որի արժեքը 1.2 մլն եվրո է: Այն զարդարված է 367 անդամանդով։ Այս մասին փոխանցում է Life.ru-ն:
Ինչպես նշել են թանգարանի անվտանգության աշխատակիցները, ազդանշանը չի աշխատել, այդ պատճառով էլ գողությունը բացահայտվել է ավելի ուշ:
Կողոպուտի հեղինակներին գտնել դեռեւս չի հաջողվել, քանի որ վերջիններս փորձել են իրենց հետեւից հետքեր չթողնել:
.gif)
