Մինչ Հայաստանի հանրությունը շունչը պահած հետեւում էր ՀՀ ոստիկանության պարեկապահակային ծառայության գրավված գնդի շուրջ իրադարձությունների զարգացման ընթացքին՝ փորձելով կանխագուշակել, թե այս ամենն ինչպես կավարտվի, ՀՀ կառավարությունում հաշվում էին պետբյուջեի վնասները:
Բանն այն է, որ ՊՊԾ գնդի շուրջ իրադարձությունների ծավալման առաջին իսկ պահից տնտեսագետները կանխատեսում էին, որ առաջիկայում նոր ներդրումների մասին կարելի է մոռանալ: Իհարկե, այնպես չէ, որ մինչ այս օտարերկրյա ներդրողները Հայաստանում գործ սկսելու համար հերթ էին կանգնել: Ինչպես հայտնի է՝ ներդրումների վերաբերյալ այս տարվա առաջին տվյալներն արդեն իսկ աղետ էին կանխատեսում: Առաջին եռամսյակում ընդամենը ներդրումները 1 մլն 700 հազար դոլար էին կազմել՝ անցած տարվա նույն ժամանակահատվածի 60 մլն 171 հազար դոլարի դիմաց:
ՀՀ կառավարությունում հույս ունեին, որ իրենց կհաջողվի տարվա երկրորդ կեսին ինչ-ինչ ներդրումներ ներգրավել Հայաստան: Նույնիսկ մոտավոր չափն էր նշվում՝ 800 մլն դոլար: Այս կանխատեսման իրականություն դառնալու դեպքում Հայաստանի տնտեսությունը հնարավոր է՝ սկսեր մի փոքր շնչել: Սակայն արդեն իսկ ակնհայտ է, որ ՊՊԾ գնդի շուրջ ծավալված պատմությունից հետո օտարերկրյա ներդրումների մասին կարելի է միառժամանակ մոռանալ: Միակ ներդրումը, եթե այդպիսին կարելի է համարել, կլինի 16 մլն եվրոն, որը միջազգային կառույցները խոստացել են տրամադրել Հայաստանին՝ ընտրական համակարգի բարեփոխումների համար:
Բայց պարզվում է՝ ներկա պայմաններում կանխատեսվող ներդրումները չստանալը չարյաց փոքրագույնն է, որը կարող է պատահել Հայաստանի տնտեսության հետ: «Ժողովուրդ»-ի տեղեկություններով՝ ՀՀ կառավարության ֆինանսիստներին վերջին մեկ շաբաթը այլ գլխացավ է պատել: Բանն այն է, որ հուլիսի երկրորդ կեսից հարկային մուտքերը կտրուկ նվազել են: Այս անկումն այնքան կտրուկ է, որ նույնիսկ անգամներով են սկսել չափել: ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեում համոզված են, որ այդ ամենը տնտեսվարողների մի մասին պատած խուճապային տրամադրություններով են պայմանավորված, որոնք Երեւանում ծավալված իրադարձությունների արդյունք են: Սակայն մյուս կողմից էլ ՊԵԿ-ում չեն բացառում, որ հարկերի նվազումն այլ պատճառներով կարող է պայմանավորված լինել: Ուստի ներկայումս ՊԵԿ-ում փորձում են իրավիճակի կոնկրետ պատճառները պարզել:
Ուշագրավն այն է, որ այս դեպքում ՊԵԿ-ի ու նրա ղեկավար Հովհաննես Հովսեփյանի համար առավել ցանկալի է, որպեսզի հարկերի նվազումը ՊՊԾ գնդի շուրջ ծավալված իրադարձություններով պայմանավորված խուճապի արդյունք լինեն: Հակառակ դեպքում հարկերի նվազման երկու տարբերակ կարող է լինել: Մի դեպքում դա կարող է Հայաստանի տնտեսությունում ստեղծված վիճակով պայմանավորված օբյեկտիվ զարգացումների արդյունք լինել: Մյուս տարբերակն էլ այն է, որ տնտեսվարողները նախընտրական բոյկոտ են հայտարարել:
Այլ կերպ ասած՝ տնտեսվարողները շատ լավ գիտակցելով, որ նախընտրական տարում իշխանությունները ձեռնպահ կմնան իրենց «կաշին քերթելու» մարտավարությունից, որոշել են մի փոքր գումար «խնայել»: Վերջին երկու տարբերակներից եւ ոչ մեկը իշխանություններին ոչ մի լավ բան չի խոստանում: Հենց դա է պատճառը, որ իշխանությունների համար ավելի նախընտրելի է, որ հարկերի նվազումը խուճապի արդյունք լինի:
ՎԱՀԱԳՆ ՀՈՎԱԿԻՄՅԱՆ
.gif)
