Այս պահի տվյալներով՝ ուղիղ մեկ տարի անց ազատության մեջ կհայտնվի 2007 թվականին հանրապետությունում տեղի ունեցած ամենաաղմկահարույց սպանություններից մեկի հեղինակը՝ այդ ժամանակ վրիժառուի համբավ ձեռք բերած 42-ամյա Հայկ Կարապետյանը:
Ըստ մեղադրանքի՝ նա որոշել էր վրեժ լուծել ընկերոջ՝ Էդուարդ Նիկողոսյանի սպանության համար, իսկ թիրախը Աշոտ Վարդանյանն էր՝ «Քաղցրիկի» Արտյոմը՝ հայտնի գործարար և այդ ժամանակ արդեն մահացած Աշոտ Վարդանյանի երկրորդ որդին:
Առաջին ատյանի դատարանի վճռով Հայկ Կարապետյանը դատապարտվել էր 14 տարվա ազատազրկման՝ սպանության և ապօրինի զենք կրելու մեղադրանքներով, սակայն հետագայում Վերաքննիչ քրեական դատարանը մեղմացրել էր պատիժը՝ սահմանելով 12 տարվա ազատազրկում: Պատժի սկիզբը սահմանվել էր 2009 թվականի փետրվարի 2-ը:
Իսկ այս սպանության նախապատմությունը ավելի խորն է, քան հնարավոր է պատկերացնել:
Ուր են հասցնում հետքերը
Եվ այսպես, 2007-ի հուլիսի 7-ին Երևանի Սիլիկյան թաղամասի գերեզմանատանը հրազենային կրակոցներից սպանվել էին 3 հոգի՝ 33-ամյա Արտավազդ Վարդանյանը (մականունը՝ «Քաղցրիկի» Արտյոմ), նրա աներորդին՝ 30-ամյա Վարդան Մելիքյանը, եւ վարորդը՝ 43- ամյա Գրիգոր Ստեփանյանը: Արտյոմի դիակը եղել է հոր՝ Աշոտ Վարդանյանի շիրմաքարի մոտ: Վերջինս դրանից մոտ մեկ տարի առաջ Երեւանի Սայաթ-Նովա փողոցում սպանվել էր օրը ցերեկով:
Այս սպանությունները տրամաբանական շարունակությունն էին մի քանի տարի առաջ սկսված հանցագործությունների, որոնք որոշ բարձրաստիճան իրավապահների հովանավորչությամբ մնացել էին չբացահայտված: Արդյունքում շուրջ երեք տարի վրեժխնդրության հողի վրա մեկը մյուսին հաջորդեցին աղմկահարույց սպանությունները:
Ողբերգությունների սկիզբը
Հորեղբորորդիներ Գագիկ և Աշոտ Վարդանյանների միջեւ համատեղ բիզնեսը կիսելիս առաջացել էր խորը թշնամանք, որը փոխանցվել էր նաեւ նրանց որդիներին: Հակառակ ճամբարներում էին հայտնվել մի կողմից Գ. Վարդանյանի որդին՝ «Բոլերո» շոգեբաղնիքի սեփականատեր Ստեփանը, մյուս կողմից՝ «Քաղցրիկ» ՍՊԸ-ի տնօրեն Ա. Վարդանյանի երկու տղաները՝ Արտյոմը և Արթուրը:
Որդեկորույս Գագիկ Նիկողոսյանը այդ ժամանակ hetq.am-ին պատմել էր, որ այս երկու ընտանիքների միջեւ սկիզբ առած վեճ ու կռիվների ժամանակ իր որդին՝ Էդիկը, միշտ «կանգնել է ընկերոջ՝ Ստեփանի թիկունքին»:
Եվ ահա, 2004 թ. հոկտեմբերի 5-ի գիշերը Էդիկին զանգում է իր մի քանի օրվա ծանոթ Կարեն Գևորգյանը եւ դուրս կանչում:
Հետագայում տաքսու վարորդը ցուցմունք է տվել, որ նրանց Էդիկի տան մոտից՝ Բուզանդի 22 հասցեից, տեղափոխել է 15-րդ թաղամաս, որտեղ էլ վերջիններս մեքենայից իջել ու հանգիստ զրուցելով հեռացել են:
29-ամյա Էդիկին այլեւս ոչ ոք չի տեսել, իսկ Կարենը հաջորդ օրը երեկոյան Երեւան-Մոսկվա չվերթով Հայաստանը լքել է:
Կարենի ծնողները ոստիկանությունում տված ցուցմունքում նշել են, որ այդ օրը նա անընդհատ կրկնել է՝ «ինչի՞ տարա Էդիկին գցեցի դրանց ձեռքը»: Ինչպես պարզվել է հետագայում, «դրանց»-ը Արտյոմ եւ Արթուր Վարդանյաններն են:
Կարենի բջջային հեռախոսահամարի զննումը ցույց է տվել, որ ամեն անգամ Էդիկին զանգելուց առաջ եւ հետո նա բավականին երկար խոսել է Արտյոմի հետ: Իսկ դեպքի օրը վերջինս եղբոր ու վարորդի հետ տանը չի եղել:
Շուտով այս երեք անձինք բերման են ենթարկվել ոստիկանության Կենտրոնի բաժին, որի պետն այն ժամանակ Հովհաննես Թամամյանն էր: Վարդանյան եղբայրները խոստովանել են, որ Կարենին իրենք են ուղարկել Մոսկվա: Սակայն ՀՀ առաջին օմբուդսմեն Լարիսա Ալավերդյանի եւ փոխոստիկանապետ Հովհաննես Վարյանի միջամտությամբ կասկածյալներն ազատ են արձակվել: Իսկ գործի քննությունը, որը մինչ այդ արդեն իսկ տեղափոխվել էր Մաշտոցի ոստիկանություն, մտել էր փակուղի:
«Որդիս Կենտրոնի բնակիչ էր: Նրա անհետանալու կապակցությամբ ես հայտարարությունը տվել էի Կենտրոնի ոստիկանությունում: Բայց գործը տարան Մաշտոցի բաժին, որ կոծկեն: Սրա հետեւում կանգնած էր Շահումյանի ոստիկանության քրեական հետախուզության բաժնի պետի տեղակալ Մայիս Անտոնյանը: Առաջ Շահումյանի եւ Մաշտոցի ոստիկանությունները նույն շենքում էին: Հիմա առանձնացվել են: Բայց Մաշտոցում Անտոնյանի կապերն ու ազդեցությունը մնացել են, ու այս գործի շրջանակներում հենց նրա հրահանգով էլ շարժվում են»,- ասել էր Գ. Նիկողոսյանը ու նշել, որ Մ. Անտոնյանը բարեկամական կապի մեջ էր Ա. Վարդանյանի ընտանիքի հետ:
«Կարեն Գեւորգյանը գաղութից նոր էր ազատվել: Նրա անձնագրում վավերացման կնիք չի եղել: Ու Արտյոմենք նրան փախցրել են հենց Անտոնյանի օգնությամբ»,- հայտարարել էր Գ. Նիկողոսյանը:
Մաշտոցի (Աջափնյակ եւ Դավիթաշեն համայնքներ) դատախազության ավագ քննիչ Հայկ Էյրամջյանը Գ. Նիկողոսյանին վստահեցրել էր, որ Կարենի նկատմամբ հայտարարվել է միջազգային հետախուզում: Որպես հիմնավորում՝ նա ցույց էր տվել Ինտերպոլի կայքէջից արտատպված մի թուղթ, որի վրա պատկերված անձը, ինչպես Գ. Նիկողոսյանն էր հավաստիացնում, Կարենը չի եղել: Նա պատրաստակամություն էր հայտնել տրամադրել Կարենի իսկական լուսանկարը: Սակայն, այդ առաջարկը չի ընդունվել:
Գ. Նիկողոսյանը փորձել էր Ինտերպոլի կայքէջում Հայաստանից հետախուզվող անձանց ցանկում գտնել Կարեն Գեւորգյան անուն-ազգանունը, բայց դա նրան չէր հաջողվել:
Իրավապահների անգործությա՞ն հետևանքը, թե՞…
2006 թ. սեպտեմբերին Գ. Նիկողոսյանի բջջային հեռախոսին զանգել էր անծանոթ մեկը եւ հայտնել, որ Էդիկի դիակը գտնվում է Ա. Վարդանյանի ամառանոցում: Ըստ զանգողի՝ դիակը սկզբում ծածկվել էր բետոնով, հետո նոր՝ հողով: Անծանոթը հորդորել էր տեղեկությունը հայտնել միայն Հովիկ Թամամյանին, քանի որ «բացի նրանից` այս գործն ուրիշ ոչ ոք չի բացահայտի»: Որդեկորույս հայրն այդպես էլ վարվել էր:
«Թամամյանն անակնալի չեկավ: Ոնց որ արդեն էս ամեն ինչը գիտեր: Ասաց, որ պիտի անպայման դիմեմ դատախազություն»,- հիշում էր Գ. Նիկողոսյանը: Նա դիմել էր գլխավոր դատախազի տեղակալ Մնաց Սարգսյանին: 10 օր անց քննիչ Հ. Էյրամջյանը Գ. Նիկողոսյանին կանչել էր իր մոտ ու պահանջել, որ հեռախոսազրույցի բովանդակությունը գրավոր շարադրի: Այդ ընթացքում, սակայն, Գ. Նիկողոսյանն իր կապերի միջոցով հասցրել էր ճշտել, թե ինչ հեռախոսից են իրեն զանգել, որ համարի քարտով, եւ բացի իրենից` տվյալ քարտով ուրիշ ի՞նչ համարների էին զանգահարել: Այս տվյալները նա փոխանցել էր իրավապահներին: Սակայն անծանոթին գտնելու ուղղությամբ այդպես էլ քայլեր չէին ձեռնարկվել:
Ի վերջո, մոտ երկու ամիս անց իրավապահները Գ. Նիկողոսյանի հետ ուղեւորվել էին Ապարանի Քուչակ գյուղի մոտ գտնվող Արտյոմ Վարդանյանի ամառանոցը:
«Նախօրոք պայմանավորվել էինք, որ պիտի տեխնիկա տանեինք ու ամբողջ հողամասը քանդեինք: Բոլոր ծախսերը ես վերցրել էի ինձ վրա: Բայց հետո թույլ չտվեցին, ու խոսքները փոխեցին»,- այդ ժամանակ Hetq.am-ին պատմել էր որդուն գտնելու համար տուն ու տեղ ծախած Գ. Նիկողոսյանը:
Ըստ նրա՝ 1400 քմ տարածք ունեցող ամառանոցում 2-3 ոստիկաններ խորովածի շիշը մի քանի տեղ խրել էին հողի մեջ ու հայտարարել, թե տեղեկությունը սուտ է: Մինչդեռ Նիկողոսյանը համոզված էր, որ որդու դիակը գտնվում էր հենց այդ ամառանոցում: Նա անծանոթի հետ ունեցած հեռախոսազրույցից այնպիսի տպավորություն էր ստացել, որ վերջինս անձամբ մասնակցել է Էդիկի «թաղման արարողությանը»:
Անպատժելիությունը ծնում է նոր հանցագործություններ
Մինչ իրավապահները ճիգեր էին գործադրել Էդիկի անհետացման գործը քնեցնելու եւ մեղավորներին չբացահայտելու ուղղությամբ, այս գործի շրջանակներում հնչել էին նոր կրակոցներ ու խլել նոր կյանքեր:
2006 թ. հունիսին Աշոտ Վարդանյանի փոքր տղան՝ Արթուրը, կրակում է Արմեն Հակոբյանի ոտքին: Վերջինս Ստեփանի և անհետացած Էդիկի ընկերն է:
«Վիճաբանությունը եղել է տղայիս հարցով: Արմենն ուզեցել է Էդիկի տեղն իմանալ»,- պարզաբանել էր Գ. Նիկողոսյանը: Նրա խոսքով՝ այս կրակոցից հետո հարուցվել էր քրեական գործ. «Միլիցեքին ի՞նչ է պետք` գործը փակել: Փողով ամեն ինչ կանեն: Ձեւի համար հետախուզում հայտարարեցին, ու դրանով ամեն ինչ վերջացավ»,- ասում էր նա:
Նշենք, որ մինչ այս դեպքը, 2006 թ. մարտի 4-ին Երեւանի Սայաթ-Նովա փողոցի 37 շենքի մոտ հրազենային կրակոցներից օրը ցերեկով սպանվել էր «Քաղցրիկ» ՍՊԸ-ի տնօրեն Աշոտ Վարդանյանը: Սպանությունը կատարելու մեղադրանքով հետախուզում հայտարարվեց 2 երիտասարդների՝ Հայկ Կարապետյանի եւ Վահան Տոնոյանի նկատմամբ:
Մամուլում գրվեց նաեւ, թե վերոնշյալ երկու անձինք Ստեփանի մանկության ընկերներն էին:
Գ. Նիկողոսյանը պատմել էր, որ Ա. Վարդանյանի սպանությունից հետո Ստեփանը լուրջ միջոցներ էր ձեռնարկել հոր անվտանգությունն ապահովելու համար: Նրա ընկերները՝ իբրեւ թիկնազոր, միշտ շրջել են Գագիկ Վարդանյանի հետ: Սակայն հաջորդ կրակոցների համար որպես թիրախ ընտրվել էր հենց ինքը՝ Ստեփանը:
2007 թ. մայիսի 9-ին, ժամը 22-ի սահմաններում երկու երիտասարդներ Ստեփան Վարդանյանի դիակը քարշ տալով տարել էին «Երեւան» բժշկական կենտրոնի ընդունարան եւ, առանց բացատրության, հեռացել: Ստեփանի վրա կրակել էին Շենգավիթ համայնքի 3-րդ մաս թաղամասում գտնվող «Պանդոկ» ռեստորանի դիմաց:
Գ. Նիկողոսյանը վստահ էր, որ այս սպանությունը եւս կազմակերպել էին Արտյոմ եւ Արթուր Վարդանյանները, քանի որ «Ստեփանը նրանցից բացի ուրիշ թշնամի չի ունեցել»:
«Միակ մարդը, որ շահագրգիռ է այս սպանությունների բացահայտմամբ, Թամամյանն է: Դրա համար նա չէր ուզի, որ Գուլյանի մատը փուշ մտներ: Որովհետեւ Ստեփանի սպանության բացահայտողը պիտի Գուլյանը լիներ, միակ վկան նա էր»,- ասում էր Գ. Նիկողոսյանը:
Ինքը՝ Հ. Թամամյանը, Գուլյանի մահվանից հետո մամուլին տված հարցազրույցում բառացիորեն նշել էր. «Սրանք շարունակական սպանություններ են: Առաջինը Էդիկն է, որ չկա: Երկրորդը՝ «Քաղցրիկի» Աշոտը, ում զավակների ձեռքով է Էդիկն անհետացել: Երրորդը՝ Ստեփան Վարդանյանի ընկերոջ վրա կատարված մահափորձը (խոսքն Արմեն Հակոբյանի մասին է-հեղ.): Չորրորդը՝ Աշոտ Վարդանյանի տղայի ընկերների կողմից սպանված Ստեփանն է… Էլի են սպանություններ լինելու, եթե բարձրաստիճան ոստիկանները սրա առաջը չառնեն ու էս սպանությունների շարանը չբացեն»:
Բարձրաստիճան ոստիկանի նման բացեիբաց հայտարարությունից հետո անգամ իրավապահ մարմինները սպանությունների այս շղթան քանդելու կամք չդրսեւորեցին: Եվ Հ. Թամամյանի միանգամայն տրամաբանական կանխատեսումն իրեն երկար չսպասեցրեց:
Հուլիսի 7-ին հոր գերեզմանին այցելած Արտյոմն իր երկու ուղեկիցների հետ սպանվեց: Նա չէր հասցրել նույնիսկ իր հետ գերեզման տարած խունկը ծխեցնել եւ ծաղիկները դնել տապանաքարին: Իսկ մարդասպանը դեպքի վայրում թողել էր արյունոտ ռետինե ձեռնոցներ:
Մամուլն այդ ժամանակ հաճախ էր անդրադառնում երկու հորեղբոր տղաների՝ Գագիկ և Աշոտ Վարդանյանների միջև ծագած խորը թշնամանքի և դրա արդյունքում փոխադարձ ու ֆիզիկական հաշվեհարդարների ողբերգական պատմությանը, որին 2004թ.-ից ի վեր զոհ դարձան 6 հոգի՝ Գ. Վարդանյանի որդու՝ Ստեփան Վարդանյանի ընկերները՝ Էդուարդ Նիկողոսյանը, մյուս ընկերը՝ Արմեն Թարխանյանը, որի նկատմամբ մահափորձ էր իրականացվել, ինքը՝ «Քաղցրիկ» հրուշակեղենի արտադրամասի սեփականատեր Աշոտ Վարդանյանը, Գագիկ Վարդանյանի տղան՝ մայիսի 9-ին «Պանդոկ» ռեստորանի մոտ սպանված Ստեփան Վարդանյանն ու Երրորդ գյուղի գերեզմանատանը սպանված Աշոտ Վարդանյանի ավագ որդին՝ Արտավազդ Վարդանյանը՝ «Քաղցրիկի Տյոմ», և նրա երկու ուղեկիցները:
Այս վերջին դեպքի վայրի զննությամբ իրավապահները հայտնաբերել էին նաև 14 հատ կրակված պարկուճ և մեկ կրակված գնդակ: Հանցագործը, ըստ ամենայնի, տեղեկացված էր, որ այդ ժամին Աշոտ Վարդանյանի որդին եւ մտերիմները այցելելու են գերեզման:
Մամուլի էջերը թերթելով՝ նկատում ենք այնպիսի դիտարկում, թե տպավորություն կար, որ իրավապահների վրա այս ընտանիքը ուղղակի ծիծաղում էր կամ պատժի անխուսափելիությունը չէր գիտակցում, թերեւս, հե՛նց իրավապահների մեղքով:
Ի դեպ, Ֆրանսիայում 2009 թվականին ձերբակալվել էր միջազգային հետախուզման մեջ գտնվող Կարեն Գեւորգյանը, որի նկատմամբ 2004 թ. Հայաստանում մեղադրանք է առաջադրվել «Սպանության հանցակից» հոդվածով:
Սակայն Ֆրանսիայի կառավարությունը հրաժարվել էր Կ. Գեւորգյանին հանձնել ՀՀ իրավապահներին, եւ կարճ ժամանակ անց վերջինս ազատ է արձակվել: Ֆրանսիացիները, ըստ երեւույթին, առաջնորդվել էին անվտանգության նկատառումներով, քանի որ քրեական գործը, որի շրջանակներում հետախուզվում էր Կարենը, ՀՀ իրավապահների «հսկողությամբ» վերածվեց ընտանեկան վենդետայի, երբ ինքնադատաստանի արդյունքում սպանվեցին 6 անձ, իսկ 7-րդ զոհը ՀՀ ոստիկանությունում կասկածելի հանգամանքներում մահացած Լեւոն Գուլյանն է, որին հարցաքննում էին հիշյալ սպանություններից մեկի դրվագով: