Աշխարհում պանդեմիայի պատճառ դարձած նոր կորոնավիրուսի պատճառով բազմաթիվ երկրներ ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն սահմանափակում են տեղաշարժն իրենց ցամաքային և օդային տարածքներով։ Իրենց չվերթներում սահմանափակումներ և չեղարկումներ են անում նաև շատ ավիաընկերություններ։ Նման պայմաններում արտերկրում գտնվող և տուն վերադառնալ ցանկացող Հայաստանի քաղաքացիները կարող են բախվել մի շարք դժվարությունների, ինչպես, օրինակ, չեղարկված ավիաչվերթների կամ կարանտինային ռեժիմների։
Համագործակցելով Հայաստանի Արտաքին գործերի նախարարության, Քաղաքացիական ավիացիայի կոմիտեի և Առողջապահության նախարարության հետ՝ «Իրազեկ քաղաքացիների միավորումը» ներկայացնում է տեղեկություններ կապված աշխարհի մի շարք երկրներում համաճարակային իրավիճակի հետ՝ ՀՀ քաղաքացիների տեղաշարժման հնարավոր սահմանափակումների վերաբերյալ պատկերացում կազմելու համար։ Երկրների ցանկը հաջորդիվ լրացվելու և թարմացվելու է։
Նշենք, որ ներկայացվածը չի վերաբերում միջպետական պատվիրակություններին և դիվանագիտական անձնագրով անձանց։
Ավստրիա
Երկուշաբթի օրվանից՝ 16.03.2020, ժամը 24:00-ից կդադարեցվի Շվեյցարիայի, Իսպանիայի և Ֆրանսիայի հետ Ավստրիայի օդային և երկաթուղային հաղորդակցությունը:
Երեքշաբթի օրվանից՝ 17.03.2020, կդադարեցվի Միացյալ Թագավորության, Նիդերլանդների, Ռուսաստանի և Ուկրաինայի՝ Ավստրիայի հետ օդային հաղորդակցությունը:
Չեղարկվել են «Ավստրիական ավիաուղիների»՝ ս․թ․ մարտի 18-ից սկսած բոլոր ուղղություններով կանոնավոր չվերթերը՝ այդ թվում նաև դեպի Երևան։
Արաբական Միացյալ Էմիրություններ
Չեղարկված են «Ֆլայդուբայ» ավիաընկերության Դուբայ-Երևան-Դուբայ ուղղությամբ մարտի 19, 20-ի կանոնավոր չվերթները։
Բելառուս
Չեղարկվել են «Բելավիա» ավիաընկերության կողմից սպասարկվող Մինսկ-Երևան-Մինսկ ուղղությամբ մարտի 18, 19-ի, մարտի 31-ից ապրիլի 5-ի և ապրիլի 14-ի չվերթները։
Գերմանիա
Գերմանիայում մարտի 16-ի առավոտյան ժամը 08:00-ից փակ են 5 հարևան երկրների՝ Ֆրանսիայի, Ավստրիայի, Լյուքսեմբուրգի, Շվեյցարիայի և Դանիայի հետ սահմանները: Սահմանային անցակետերին իրականացվում են ստուգումներ:
ԳԴՀ քաղաքացիները և ԳԴՀ-ում մշտական կացության իրավունք ունեցող անձինք կարող են մուտք գործել Գերմանիա: Մնացյալ ճամփորդողները, առանց հատուկ կարևորության հիմքերի, չեն կարող նշյալ 5 երկրներից մուտք գործել ԳԴՀ:
Օտարերկրյա պետությունների այն քաղաքացիները, որոնք ժամանակավորապես գտնվում են Գերմանիայում (գործող Շենգենյան մուտքի արտոնագրով՝ զբոսաշրջություն կամ ժամանակավոր գործուղում) և նրանց մուտքի արտոնագրի ժամկետը լրանում է, պետք է դիմեն տվյալ քաղաքի օտարերկրացիների հարցերով պատասխանատու գերատեսչություն (Ausländerbehörde)՝ ներկայացնելով անհրաժեշտ փաստաթղթերը՝ Գերմանիայում գտնվելու կեցության ժամկետը երկարաձգելու/օրինականացնելու նպատակով։
Եգիպտոս
Չեղարկված են «Էյր Կաիրո» ավիաընկերության կողմից սպասարկվող Շարմ Էլ Շեյխ-Երևան-Շարմ Էլ Շեյխ ուղղությամբ մարտի 12-ի չվերթը, ինչպես նաև մարտի 19-ից մինչև մարտի 31-ը բոլոր չվերթները։
Թայլանդ
Կորոնավիրուսի ամենամեծ ազդեցությանը ենթարկված երկրներից և տարածքներից (ՉԺՀ՝ ներառյալ Մակաո, Հոնգ Կոնգ, Հվ․Կորեա, Իրան, Իտալիա, Ճապոնիա) բոլոր ժամանողները պարտավոր են ներկայացնել իրենց առողջական վիճակի մասին պաշտոնական տեղեկանք, առանց որի նրանց մուտքը երկիր հնարավոր չի լինի:
Բոլոր մնացած երկրների քաղաքացիները (մարտի 11-ի դրությամբ) սահմանի հատման դեպքում պարտավոր են անցնել ջերմության զննում:
Իտալիա
«ՌայնԷիր» ավիաընկերությունը չեղարկել է բոլոր չվերթները: Վերջին 14 օրում Իտալիայում եղած քաղաքացիները Հայաստան մտնելիս ենթական են պետական պարտադիր կարանտինի:
Իսրայել
Չեղարկվել են «Ավիակոմպանիա Արմենիա» ավիաընկերության՝ Երևան-Թել Ավիվ-Երևան ուղղությամբ մարտի 26, 29-ի և ապրիլի 2, 5, 16, 28-ի չվերթները։
Իրան
«Արմենիա Էյրվեյզ» ավիաընկերության կողմից Հայաստանի Հանրապետությունից դեպի Իրանի Իսլամական Հանրապետություն օդային փոխադրումները չեղարկվել են մինչև ս․թ․ մարտի 31-ը ներառյալ, ինչպես նաև ապրիլի 1-ից մինչև ապրիլի 30-ը ընկած ժամանակահատվածում երեքշաբթի, ուրբաթ և կիրակի օրերին իրականացվելիք չվերթները։
Լեհաստան
Լեհական LOT ավիաուղիները առայժմ մինչև մարտի 25-ը չեղարկել են դեպի Երևան չվերթները: Վարշավայի միջազգային օդակայանի գրեթե բոլոր չվերթները չեղարկված են:
Լիբանան
Չեղարկված են «Միդլ Իսթ Էյրլայնզ» ավիաընկերության Բեյրութ-Երևան-Բեյրութ մարտի 21, 24-ի չվերթները։
Լիտվա
Մարտի 16-ից արգելված է Լիտվա օտարերկրացիների մուտքի արգելքը, բացառությամբ Լիտվայի քաղաքացիների և նրանց ընտանիքի անդամների, Լիտվայում բնակվելու և աշխատելու կարգավիճակ ունեցողների: Նույն որոշմամբ նվազելու է նաև Լիտվա մուտք գործելու հնարավորություն ընձեռող սահմանային անցակետերի քանակը։
Wizz Air ավիաընկերությունը չեղարկել է դեպի Լիտվա և Լիտվայից արտերկիր բոլոր ավիաչվերթները։ Ըստ այդմ, ս․թ․ մարտի 20-ից նախատեսված Վիլնյուս-Երևան ուղիղ չվերթի բացումը անորոշ ժամանակով հետաձգվում է։ WizzAir-ն իր պատրաստակամությունն է հայտնել փոխհատուցել բոլոր գնված ավիատոմսերի արժեքը, որոնց վերաբերյալ ուղևորներին ավիաընկերության կողմից կուղարկվի անհատական ծանուցում։
Մոլդովա
Մարտի 14-ից արգելված է օտարերկրացիների մուտքը Մոլդովա:
Մոնղոլիա
Մարտի 10-ից առնվազն մինչև մարտի 28-ը Մոնղոլիան արգելել է արտերկրից բոլոր օտարերկրյա քաղաքացիների մուտքը, արգելափակված են ինքնաթիռների չվերթները, երկաթուղային հաղորդակցությունը և ավտոերթևեկությունը:
Ղազախստան
Մարտի 12-ից Ղազախստանի տարածք արգելվում է մուտք գործել այն օտարերկրյա քաղաքացիներին, որոնք վերջին 30 օրվա ընթացքում գտնվել են Չինաստանի, Իրանի, Հարավային Կորեայի, Իտալիայի, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Իսպանիայի տարածքում։
Չեխիա
Չեխիայում մարտի 16-ից գործում են երկիր մուտք գործելու և երկիրը լքելու հատուկ կարգ և սահմանափակումներ։ Սահմանափակումները տարածվում են բոլոր երկրների վրա։
Չինաստան
Մարտի 17-ի 00։01-ից բոլոր օտարերկրացիները, որոնք ժամանում են Պեկին (բոլոր չվերթները ժամանելու են միայն Պեկինի միջազգային օդանավակայան) համապատասխան նախնական զննումից հետո կենտրոնացված տեղափոխվելու են հատուկ նախատեսված կուտակման կետ՝ (էքսպո կենտրոն) 14 օրյա կարանտին անցնելու նպատակով։ Ընդ որում, կարանտինն իրականացվելու է կառավարության կողմից հաստատված վայրերում՝ հյուրանոցներում, ուղևորների հաշվին։
Այն ուղևորները, որոնք Պեկին են ժամանում տարանցիկ, նույն օրվա ընթացքում մեկնելու պարագայում, սպասում են օդանավակայանի հատուկ վայրում, ապա ուղեկցվում իրենց հաջորդ թռիչքի տերմինալ։ Իսկ հաջորդ օրը մեկնելու պարագայում տեղավորվում են պետության կողմից նշված հյուրանոցում՝ իրենց հաշվին, ապա ուղեկցվում հաջորդ թռիչքի տերմինալ։
Այն ուղևորները, որոնք Պեկին են ժամանում տարանցիկ, ապա ուղևորվում այլ նահանգներ, պարտավոր են ենթարկվել տվյալ նահանգում կամ քաղաքում գործող կարանտինային կարգին։
Շանհայ և Գուանջոու քաղաքներում բոլոր ուղևորները, համապատասխան բժշկական զննումից հետո, պետք է անցնեն 14-օրյա ինքնամեկուսացում, ինչը հնարավոր է իրականացնել ըստ բնակության վայրերի (եթե համատիրությունների կողմից այլ որոշում չկա)։ Բժշկական սպասարկման հետ կապված բոլոր ծախսերն իրականացվում են քաղաքացիների կողմից, որի համար հնարավոր է օգտագործել նաև Չինաստանում գործող բժշկական ապահովագրությունը։
Ռուսաստան
Այս պահի դրությամբ երկու շաբաթ ժամկետով Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև սահմանափակվում են ուղևորափոխադրումները՝ միաժամանակ ապահովելով երկու երկրների քաղաքացիների վերադարձը։ Դա կարգավորվելու է կառավարության որոշմամբ և առայժմ պարզ չէ, թե դա ինչպես է տարածվելու ՀՀ քաղաքացի չհանդիսացող, բայց ՀՀ քաղաքացու ընտանիքի անդամ հանդիսացող մարդկանց վրա։
Մարտի 18-ից մինչև մայիսի 1-ը սահմանափակվելու է օտարերկրացիների մուտքը Ռուսաստան, բացի այն դեպքերի, երբ քաղաքացիներն այցելում են հարազատների հուղարկավորության համար։
Սահմանափակումները չեն վերաբերելու բեռնափոխադրումներին։
Անհրաժեշտ է նշել, որ Ռուսաստանի տարածքով Հայաստան վերադառնալ ցանկացող քաղաքացիները պետք է ձեռք բերեն միանգամից տրանզիտ տոմսեր, այլ ոչ թե, օրինակ, դեպի Մոսկվա և Մոսկվայից Երևան առանձին տոմսեր։
Մարտի 17-ին հայտնի դարձավ, որ ռուսական Utair Airlines ավիաընկերությունը կորոնավիրուսի պատճառով դադարեցնում է թռիչքները դեպի Հայաստան, Ադրբեջան, Բելառուս և Տաջիկստան։
Չեղարկվել են նաև «Արմենիա Էյրվեյզ» ավիաընկերության կողմից սպասարկվող Երևան-Անապա-Երևան մարտի 2, 5, 9, 12, 16, 19, 23, 26, 30-ի չվերթները, ինչպես նաև ապրիլի 2-ից մինչև ապրիլի 13-ը ընկած ժամանակահատվածում երկուշաբթի և հինգշաբթի օրերին իրականացվելիք չվերթները։ Բացի սա, չեղարկվել են «Ավիակոմպանիա Արմենիա» ավիաընկերության կողմից սպասարկվող Թբիլիսի-Երևան-Մոսկվա/Վնուկովո/-Երևան-Թբիլիսի ուղղությամբ մարտի 17, 18, 19, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31-ի և ապրիլի 1, 2, 3, 4, 5-ի չվերթները։ Չեղարկված են նաև «Ուրալ Էյրլայնզ» ավիաընկերության կողմից սպասարկվող Եկատերինբուրգ-Երևան-Եկատերինբուրգ ուղղությամբ մարտի 11, 18, 25, 29-31, ապրիլի 2, 5-7, 9, 12-14, 16, 19-21, 23, 26-28, 30 չվերթները։
Սլովակիա
Փակ են բոլոր երեք միջազգային չվերթներ իրականացնող օդանավակայանները։ Մարտի 13-ից Սլովակիա մուտք գործող անձինք պարտավոր են ենթարկվել կարանտինային ռեժիմի 14 օրով։
Վրաստան
Կորոնավիրուսի տարածման վտանգից ելնելով՝ Վրաստանը և Ռուսաստանը մարտի 16-ից (նախնական տեղեկատվությամբ՝ 16։00-ից սկսած) ժամանակավորապես փակում են սահմանը և դադարեցնում քաղաքացիների տեղաշարժը։
Այս որոշումը չի տարածվում բեռնափոխադրումների, ինչպես նաև Վրաստանի ու ՌԴ այն քաղաքացիների վրա, որոնք ցանկանում են վերադառնալ հայրենիք։ ՀՀ քաղաքացիները չեն կարողանալու հատել Վերին Լարսի անցակետը կամ որևէ այլ կերպ մտնել Վրաստան:
Վրացական ավիաուղիները չեղարկել են դեպի Երևան բոլոր չվերթները։ «Արմենիա» ավիաընկերությունը իրականացնում է Երևան-Թբիլիսի թռիչքներ, ինչի շնորհիվ քաղաքացիները կարող են Թբիլիսիի օդակայանն օգտագործել որպես տրանզիտային կետ (առանց օդակայանից դուրս գալու)՝ միայն եթե տրանզիտային տոմսը մեկ միասնական է (հակառակ պարագայում հնարավոր չի լինի նստել դեպի Թբիլիսի օդանավ)։ «Արմենիա» ավիաընկերության Երևան-Թբիլիսի թռիչքների մեծ մասը, սակայն, չեղարկվում է։
Ուկրաինա
Սկսյալ 2020 թվականի մարտի 16-ի՝ Կիևի ժամանակով 00 ժամ 01 րոպեից երկու շաբաթ ժամկետով Ուկրաինայի պետական սահմանով չի իրականացվելու օտարերկրացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց մուտքն Ուկրաինայի տարածք, այդ թվում՝ տարանցիկ երթևեկության ռեժիմով։ Սա չի վերաբերում Ուկրաինայում մշտական կամ ժամանակավոր բնակության իրավունքի փաստաթուղթ ունեցող անձանց:
Սկսյալ 2020 թվականի մարտի 17-ի՝ Կիևի ժամանակով 00 ժամ 01 րոպեից Ուկրաինայում արգելվում է միջազգային կանոնավոր ավիահաղորդակցությունը: Հնարավոր է լինեն չարթերային թռիչքներ:
Չեղարկված են «Ուկրաինայի միջազգային ավիաուղիներ» ավիաընկերության կողմից սպասարկվող Կիև-Երևան-Կիև ուղղությամբ ս.թ. մարտի 17, 18, 19, 29, 30, 31-ի և ապրիլի 1-ի չվերթները։
Բացի սա, չեղարկված են «Սքայ Ափ Էյրլայնզ» ավիաընկերության Կիև-Երևան-Կիև ուղղությամբ մարտի 20, 23, 27-ի չվերթները։
Քաթար
Քաթարի իշխանությունների որոշմամբ չորեքշաբթի օրվանից՝ մարտի 18-ից, 14 օրով չեղարկվելու են դեպի երկիր բոլոր չվերթները, բացառությամբ տարանցիկ թռիչքների։ Qatar Airways-ը դեպի Երևան շաբաթական յոթ չվերթի փոխարեն իրականացնելու է երեքը։
Անհրաժեշտ է նշել, որ Քաթարի տարածքով Հայաստան վերադառնալ ցանկացող քաղաքացիները պետք է ձեռք բերեն միանգամից տրանզիտ տոմսեր, այլ ոչ թե, օրինակ, դեպի Դոհա և Դոհայից Երևան առանձին տոմսեր։
Ֆրանսիա
Ֆրանսիական Air France ավիաընկերությունը սովորականի պես շարունակում է Փարիզ-Երևան չվերթները։ Թռիչքներն իրականացվում են շաբաթական երկու անգամ՝ չորեքշաբթի և կիրակի օրերին։
Միևնուն ժամանակ, չեղարկվել են «Ավիակոմպանիա Արմենիա» ավիաընկերության կողմից սպասարկվող Երևան-Լիոն-Երևան ուղղությամբ մարտի 23, 30-ի, ապրիլի 2, 6, 9, 13-ի չվերթները։