ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՎԱՏ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿՄԱՔՐՎԻ, ՏՈՒՅԺԸ` ԿՆԵՐՎԻ

ՀՀ ազգային ժողովն առաջիկայում կքննարկի Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու մասին որոշման նախագիծը, որով նախատեսվում է համաներում կիրառել անհուսալի վարկառուների տույժ-տուգանքների պարտավորությունների գծով:

Այս թեմայի շուրջ «Ժողովուրդ» օրաթերթը քաղաքացիներից բազմաթիվ հեռախոսազանգեր է ստանում: Բոլոր այն քաղաքացիները, որոնք համարվում են անհուսալի վարկառու, ունեն տույժեր, տուգանքներ, հետաքրքրվում են` արդյոք իրենք կարող են օգտվել այս հնարավորությունից, թե ոչ: Պարզվում է` առեւտրային բանկերն ու վարկային կազմակերպությունները եւս պատրաստակամ են ներելու այդ տույժերը:
Ըստ ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար Արման Պողոսյանի` այս հարցը բավական բազմակողմանի ու խորությամբ քննարկվել է ՀՀ կառավարությունում: Արդյունքում կառավարության վերջին նիստում հավանության արժանացավ Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ նախատեսող օրինագիծը: Ըստ այդմ` երբ բանկերը որոշում կկայացնեն զիջել նշյալ ֆիզիկական անձանց մինչեւ 2018 թվականի մայիսի 31-ը ֆիզիկական անձանց տրված եւ անհուսալի ճանաչված վարկերի գծով հաշվարկված տույժերը եւ տուգանքները, չեն ունենա որեւէ հարկային հետեւանք:
«Այս կարգավորումը վերաբերում է ֆիզիկական անձանց, բայց չի սահմանափակվում գյուղատնտեսական վարկերով: Սկզբում քննարկվում էր միայն գյուղատնտեսական վարկերի գծով համաներման սցենարը: Բայց հետագա քննարկումների արդյունքներով եկանք այն եզրահանգման, որ կարիք կա նաեւ անդրադառնալ ֆիզիկական անձանց այլ տեսակի վարկերին` սպառողական եւ այլն: Կարեւորը` վարկառուն լինի ֆիզիկական անձ, եւ վարկը անհուսալի ճանաչված լինի մինչեւ 2018 թվականի մայիսի 31-ը: Կարեւորը` վերջնաժամկետը պահպանված լինի»,- ներկայացրեց Պողոսյանը: Խոսքը այն վարկերի տույժերի, տուգանքների մասին է, որոնք այլեւս բանկի կողմից գնահատվում են անհուսալի: Փոխնախարարի խոսքերով` կներվեն բոլոր տեսակի վարկերի տույժերն ու տուգանքները, որոնք մինչեւ մայիսի 31-ը ներառյալ ճանաչվել են անհուսալի` անկախ նրանից` գրավով ապահոված են եղել, թե ոչ, կամ ինչ չափով են ապահոված եղել:
«Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ որեւէ սահմանափակում չկա տույժերի եւ տուգանքների մեծության մասով: Ավելին` եթե գործնականում կլինեն այնպիսի վարկեր, որոնք կունենան 5 կամ 10 մլն դրամի չափ տույժեր, տուգանքներ, ապա նորից կզրոյացվեն: Այսինքն` գումարի սահմանափակում չկա: «Այստեղ շատ կարեւոր է հաշվի առնել այն հանգամանքը, որ բանկերը անհատապես են այդ որոշումները կայացնելու: Այսինքն` իրենց քաղաքականությունից ելնելով, այս փոփոխությամբ մենք նպաստավոր հարկային միջավայր ենք ձեւավորելու, որպեսզի բանկերը եւ վարկային կազմակերպությունները առանց լրացուցիչ հարկային պարտավորություններ կրելու գնան այդ քայլին եւ ներեն ֆիզիկական անձանց նկատմամբ ունեցած տույժերի եւ տուգանքների տեսքով պահանջները»,- նկատեց փոխնախարարը: Բայց չնայած սրան` արդյոք բանկը պատրաստ է ներել բոլոր անհուսալի վարկառուների տույժերն ու տուգանքները, թե կամայական մոտեցում կցուցաբերի:
Ըստ փոխնախարարի` բանկերի հետ աշխատանք է տարվում նաեւ ՀՀ կենտրոնական բանկի կողմից` որպես ոլորտի կագավորող մարմնի: Բայց մյուս կողմից տույժերի, տուգանքների ներման մասով չափորոշիչները ընտրելու են բանկերը: ՀՀ ֆինանսների փոխնախարարը պնդում է, որ բանկերը ազատ են իրենց գործողություններում. դա յուրաքանչյուր բանկի քաղաքականությունն է, քանի որ կարող է լինել բանկ, որ շատ ազատական մոտեցում ունենա ու առանց որեւէ սահմանափակման բոլորին ների, կամ էլ լինի բանկ, որ որոշակի չափորոշիչներով առաջնորդվի: «Օրենքի ուժով չի կարող բանկին պարտադրվել ներել տույժերը, որովհետեւ բանկը մասնավոր առեւտրային կառույց է: Մեր համոզմամբ` բանկերը գնալու են այդ քայլին, որովհետեւ բանկերը նաեւ խնդիր ունեն ազատվելու այդ ոչ որակյալ անհուսալի ակտիվներից»,- տեղեկացրեց Արման Պողոսյանը:
«Ժողովուրդ» օրաթերթը պարզեց, որ գյուատնտեսական վարկերի մասով կուտակված տույժերն ու տուգանքները շուրջ 3.5-4 մլրդ դրամի չափ են կազմում: Բայց ֆինանսների փոխնախարարի համոզմամբ` այս թիվը 2-3 անգամ ավելի կմեծանա: Նշենք, որ հատուկ ընթացակարգեր առայժմ չկան այս հնարավորությունից օգտվելու համար: Երբ օրենքը ընդունվի, համապատասխան բանկը կամ վարկային կազմակերպությունը հանդես կգա հայտարարությամբ, որտեղ կնշի ինչ որ շահառուների շրջանակ կամ վարկառուներին կհրավիրի ու կհայտնի իր պատրաստակամությունը տույժերը, տուգանքները ներելու մասով:
Ի դեպ, բանկերը առարկություն չունեն այս նախաձեռնության հետ կապված. «Սա պարտադրանք չէ բանկերին ու վարկային կազմակերպություններին, այլ հնարավորություն ազատվելու այդ անորակ եւ անհուսալի ակտիվներից: Արդյունքում ունենք հաշվեգրված տույժեր եւ տուգանքներ, որոնք բանկերը չեն ակնկալում երբեւէ ստանալ, եւ մյուս կողմից էլ քաղաքացին է, որը ծանր ֆինանսական դրության մեջ է, հնարավորություն չունի դիմել նոր վարկ ստանալու համար, ու ունենք բանկի հաշվեկշիռ, որտեղ ներառված են այս անորակ ակտիվները: Այս քայլով մենք երեք խնդիրը միաժամանակ լուծում ենք»:
Փոխնախարար Արման Պողոսյանը հայտարարեց նաեւ, որ տույժերի, տուգանքների համաներմանը զուգահեռ իրականացվում է եւս կարեւոր գործընթաց: Խոսքը վարկային պատմությունների մաքրման մասին է, որը ֆինանսների նախարարության շրջանակում չէ, այլ համակարգվում է Կենտրոնական բանկի կողմից: «Այս գործընթացի նպատակը վատ վարկային պատմություն ունեցող ֆիզիկական անձանց նկատմամբ որոշակի համաներում կիրառելն է, որպեսզի մաքրվի նրանց վարկային պատմությունը, եւ նրանք կարողանան դիմել ֆինանսական կազմակերպություններին նոր վարկեր ստանալու կամ եղածը վերաթողարկելու համար: Արդյունքում մի կողմից ակնկալում ենք ֆիզիկական անձանց ֆինանսական վիճակը բարելավել, մյուս կողմից բանկերին հնարավորություն ընձեռել առանց լրացուցիչ հարկային բեռ կրելու ազատվել այդ անհուսալի ակտիվներից»,- տեղեկացրեց փոխնախարարը: «Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ մինչեւ հուլիսի 1-ը պարզ կդառնա, թե երբ են սկսելու բանկերը ներել այդ տույժերն ու տուգանքները:

ՍՅՈՒՆԷ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ

ԱՎԴԱԼՅԱՆԻ ՀԵՐԹԻՆ ՍՊԱՍԵԼԻՍ
Շիրակի պետական համալսարանի ռեկտոր Սահակ Մինասյանի հրաժարականից հետո Գյումրիում անհամբեր սպասում են, որ հրաժարական կտա նաեւ Կոնսերվատորիայի Գյումրու մասնաճյուղի ղեկավար Կարինե Ավդալյանը, ում անունը մշտապես շրջանառվում է կոռուպցիոն պատմությունների մեջ: Մեկ ամիս առաջ Գյումրի այցելեց Կրթության եւ գիտության նախարար Արայիկ Հարությունյանը: Նա այն ժամանակ եկել է ՇՊՀ-ի խնդրով, բայց խոստացել է մոտակա ժամանակահատվածում զանգահարել Կարինե Ավդալյանին ու հասկանալ՝ ինչու են բուհ-ում բողոքում: Նախօրեի ուշ երեկոյան Արայիկ Հարությունյանը կրկին Գյումրիում էր, բայց Կոնսերվատորիա կրկին չայցելեց: Փոխարենը բողոքողների բանակն էր եկել նախարարի հետ հանդիպման: Նախարարն ասում է՝ խնդրով զբաղվում է, միայն թե արդյունքներն են անտեսանելի. «Անկեղծ ասած` բուն էությունը բուհ-ի խնդիրների չեմ հասկանում: Հրապարակումները շատ են, հակասական կարծիքները եւս: Սա նրա անունով վարկ վերցրեց, սա նրան չնշանակեց, սա փողը կերավ, մյուսը չկերավ, արդար է, արդար չէ: Ես զրուցել եմ Կոնսերվատորիայի տնօրեն պարոն Շահինյանի հետ եւ պայմանավորվել ենք, որ նա լուծումներ կգտնի»,-ասում է ԿԳ նախարարը:
Սակայն մինչ նախարարը Կոնսերվատորիայի տնօրենի լուծումներին է սպասում, կառույցում իրավիճակն առավել է սրվում: Ովքեր բողոքում են, պատժվում են անհապաղ. Կարինե Ավդալյանի որդեգրած քաղաքականությունն է: Պատժվողների ցանկում ուսանողական խորհրդի նախագահ Լենա Խռխռյանն է: Երբ նա մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտնել էր Ավդալյանի անօրինական գործողությունների մասին, ընդամենը ժամեր անց վերջինիս զանգել ու տեղեկացրել էին, որ այլեւս չի ղեկավարում ուսանողական խորհուրդը. Երեկ Լենա Խռխռյանը տեղեկացրեց, որ բուհ-ում վախի մթնոլորտ է, անգամ այն դասախոսները, որոնք ցույց են տալիս, որ Ավդալյանի կողմից են, առանձին հանդիպումներ են ունենում բողոքող կողմի հետ ու դժգոհում:
Նախարարի հետ հանդիպման ընթացքում էլ պարզաբանում խնդրին չի տրվել: Արայիկ Հարությունյանը միայն ասել է, որ խնդրով արդեն իրավապահ մարմիններն են զբաղվում, ինքն այս պարագայում որեւէ անելիք չունի:
Ուսանողների փոխանցմամբ` քննիչներն արդեն մի քանի օր բուհ-ում ինչ-որ գործողություններ են անում, փաստաթղթերն են ստուգում, արխիվն են զննում, զրուցում են դասախոսների հետ: Շիրակի մարզի դատախազ Կարեն Գաբրիելյանն էլ փոխացեց, որ այս պահին նյութեր են նախապատրաստվում: Ոստիկանության աշխատակիցներն էլ Կոնսերվատորիայում հատուկ գործողություններ ու ուսումնասիրություններ են իրականացվում, հավաքագրված փաստերի հիման վրա էլ կհարուցվի քրեական գործ:
Կարինե Ավդալյանի հետ կապ հաստատել չհաջողվեց, բայց ըստ շրջանառվող լուրերի` վերջինս հենարան է որոնում, որ կարողանա պահպանել դիրքն ու պաշտոնը, իսկ հեռանալ սեփական կամքով չի պատրաստվում, այդ մասին նա բազմիցս է հայտարարել:

ՇՈՒՇԱՆԻԿ ՕՀԱՆՅԱՆ
Գյումրի

ԳՅՈՒՂԱՑԻՆԵՐԸ ԴԺԳՈՀ ԵՆ ԿԱԹԻ ՄԹԵՐՄԱՆ ԳՆԻՑ

Երեկ կաթի արտադրությամբ զբաղվող գյուղացիները բողոքի ակցիա էին կազմակերպել ՀՀ կառավարության շենքի առջեւ:

«Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ կաթի մթերման գնից հիմնականում դժգոհում են Կոտայքի, Գեղարքունիքի, եւ Արմավիրի մարզերի գյուղացիները: Պատճառն այն է, որ կաթի մթերումից ստացած եկամուտը չի բավարարում ծածկելու կատարած ծախսերը: Արդյունքում մարդիկ մեծ վնասներ են կրում, քանի որ անասնակերը թանկ գնով են ձեռք բերել, ֆերմայի աշխատողներին չեն կարողանում վարձատրել, կոմունալ վճարումները կատարել: Նրանց պատմելով` վերջին երկու ամիսների ընթացքում կաթի մթերման մեկ լիտրի գինը վերամշակող ընկերությունները 60 դրամով նվազեցրել են` 200 դրամից դարձնելով 140 դրամ: Բացի այս, գյուղացիներ կան, որոնցից կաթ մթերող ընկերությունները մեկ լիտր կաթը գնում են 90-100 դրամով:
Դժգոհող գյուղացիները կառավարությունից պահանջում են միջամտել եւ վերահսկել կաթի մթերման գները: Եթե գործադիրը իրենց հարցին լուծում չտա, ապա իրենք երկուշաբթի օրը կաթով բեռնված մեքենաներով են գալու կառավարության շենքի առջեւ: Գյուղացիներն անգամ պատրաստ են մարդկանց անվճար բաժանել կաթը, քան նման ցածր գնով վաճառել ընկերություններին: Մյուս կողմից գյուղացիներին, ֆերմերներին զայրացնում է այն փաստը, որ կաթի մթերման շուկայում գին թելադրում է ոչ թե շուկան կամ գյուղացին, այլ կաթնամթերքի խոշոր արտադրողները: Թեեւ կաթի մթերման գինը հաճախակի նվազում է, բայց չնայած սրան` խանութում կամ սուպերմարկետում վաճառվող կաթը էժանանում է: «Ժողովուրդ» օրաթերթին հայտնի դարձավ, որ օրվա ընթացքում գյուղացիներին ընդունել ու խնդիրները լսել են կառավարության աշխատակազմի ղեկավար Ալեքսանդր Ղազարյանն ու գյուղատնտեսության նախարարության ագրովերամշակման զարգացման վարչության պետ Գեւորգ Ղազարյանը: Արդյունքում պաշտոնյաները խոստացել են այսօր հանդիպում անցկացնել կաթի խոշոր արտադրողների հետ: Իսկ այդ հանդիպման արդյունքներին գյուղացիները կսպասեն մինչեւ երկուշաբթի: Հակառակ դեպքում նրանք կհավաքվեն կառավարության շենքի մոտ արդեն կաթով բեռնված ավտոմեքենաներով:

Ս. ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ