Հուլիսի 17-ին «Սասնա ծռեր» խմբավորման անդամների կողմից ոստիկանության ՊՊԾ գունդը գրավելու հարցի շուրջ «Ժողովուրդ»-ը զրուցեց ՀՀ հատուկ քննչական ծառայության նախկին պետ Անդրանիկ Միրզոյանի հետ` հասկանալու համար, թե նա ինչպես է գնահատում տեղի ունեցած իրադարձությունները:
-Պարո՛ն Միրզոյան, հետեւո՞ւմ եք վերջին շրջանում ծավալվող իրադարձություններին:
-Ի՞նչ իրադարձություններ:
-Հուլիսի 17-ին «Սասնա ծռեր» խմբավորման անդամները գրավել էին ոստիկանության ՊՊԾ գունդը եւ շուրջ 15 օր տեւած բանակցություններից հետո նոր ինքնակամ վայր դրեցին զենքերը, երեք զոհ, բազմաթիվ վիրավորներ մի շարք կալանավորումներ ունեցանք:
-Որեւէ բան չեմ կարող ասել, չեմ առնչվում, ինֆորմացիա քիչ ունեմ: Տարբեր հեղինակավոր մարդիկ տարբեր կարծիքներ են ասում, ոչինչ չեմ կարող ասել: Ինձ ճիշտ հասկասեք, ես արդեն երեք տարի թոշակի անցած մարդ եմ եւ այդպիսի բաներով չեմ զբաղվում: Խնդրեմ՝ ուրիշ հարց:
-Լավ, որպես ՀՔԾ նախկին պետ, ինչպես կբացատրեք, օրինակ, իրավապահ մարմինները եւ հատկապես նախաքննություն իրականացնող մարմինը խմբավորման անդամներին համարում է ահաբեկիչ, սակայն հարուցված քրեական գործի հիմքում խմբավորման անդամներին նման մեղադրանք չկա:
-Չգիտեմ, ես պետք է ինֆորմացիան լիարժեք տիրապետեմ, որ նոր կարողանամ կարծիք հայտնեմ: Միայն կարող եմ ասել, որ չի կարող միայն մեկ, երկու տարվա ընթացքում 200-ից ավելի արդարացման դատավճիռներ լինել, ես դա չեմ հասկանում:
Մեր ժամանակ, երբ մեկ արդարացման դատավճիռ լիներ, մեզ կգնդակահարեին: Այսինքն՝ 200 մարդ ապօրինի մեղադրվել ու արդարացվել է, ո՞վ է պատասխան տալու, ովքեր են հաստատել մեղադրական եզրակացությունը, ովքեր են նախաքննությունը իրականացրել, ոնց է եղել, մարդուն բերում, ապօրինի դատի են տալիս: Ինչպես է լինում, որ նախաքննական մարմինը մի քանի տարի նույն անձի վերաբերյալ քրեական գործ է քննում՝ 3-4 տարի, եւ 3-4 տարվա ընթացքում ոչ մի քննչական գործողություն չի կատարում:
-Բա արդարացումներ չլինե՞ն: Իսկ Դուք չունե՞ք Ձեր բարձրացրած հարցերի պատասխանը:
-Դատավարությունը նախատեսում է նաեւ արդարացման դատավճիռներ, բան չունեմ ասելու, բայց դա չի կարող սիստեմ լինել, 100-200 մարդկանց տանել արդարացնել: Ի՞նչ է նշանակում 200 մարդ, իրենց ընտանիքի անդամներով, պատկերացնո՞ւմ եք ինչ սթրես են ապրում, ես չեմ ասում, թե ինչքան նյութական ռեսուրս է ծախսվել նախաքննական մարմնի կողմից:
-Իսկ կոնկրետ որտե՞ղ են թերանում իրավապահ մարմինները, որ այդպիսի պատկեր ունենք:
-Խնդիր այն է, որ մարդը ուզում է գնալ, ասում են՝ դիմում գրի, գնա: Բայց չէ՞ որ այդ մարդու վրա ծախս են արել, 15, 20 տարի քննիչ է աշխատել մարդը, տարբեր տեղեր վերապատրաստման փուլեր անցել: Հին կադրերը ոչ թե պետք է դիմում գրեն, գնան, այլ պետք է փորձը փոխանակեն: Կադրերի հետ պետք է զգույշ լինել:
3, 4, 5 տարվա քննիչի ես հատուկ քննչական ծառայություն չէին ընդունում, քննչական վարչություն չէին ընդունում, որովհետեւ պետք է փորձառու լինի այդ մարդը, այնտեղ քննվում են հնչեղություն ունեցող գործերը, իրենցից որոշակի բարդություն ունեցող քրեական գործերը, մարդկանց ճակատագրի հետ խաղալ չի կարելի :
-Միգուցե քննիչները ազատ չե՞ն որոշում կայացնելու հարցում:
-Եթե իրենք են որոշում, իրենք կարող են որոշել, էլի եմ ասում՝ փորձառու քննիչներ պետք է լինեն:
-Այսինքն՝ փորձառու քննիչները չե՞ն կարող մարդկանց անհիմն մեղադրել, հետո գործն արդարացումով ավարտվի, կամ մի գործի նախաքննությունը տարիներ ձգվի:
-Եթե Դուք խոսեք քննչական վարչության պետերի հետ, իրենք կասեն փորձառում են, թե փորձառու չեն: Էլի եմ ասում, փորձառու մարդ պետք է լինի, որ կարողանա մարդկանց իրավունքները հնարավորինս քիչ խախտել: Կադրերը միշտ էլ որոշում են ամեն ինչ, ցանկացած բիզնեսում, բնագավառում, նույն լրագրողական բնագավառում:
Մարդը, ասենք, հարկայինում չի աշխատել, քննիչ չի աշխատել, պետք է սկսի սկզբից, ես այդպես եմ պատկերացնում, այլապես չի լինի, չի ստացվի: Ես չեմ մեղադրում այն մարդկանց, որոնք վերցնում են, որովհետեւ ջոկում է մեջներից, ասում է՝ գոնե երեք տարի աշախատել է, գոնե նրան վերցնեն: Կադրերի հետ հարկավոր է զգույշ լինել: Կադրերի լուրջ խնդիր կա:
-Դուք բարձրացրիք արդարացման վճիռների հարցը, իսկ ով պետք է պատասխան տա, որ մարդը մեկ տարի մնում է կալանքի տակ, հետո նրան ազատ են արձակում եւ նրա նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնում են:
-Այդպես կլինի, բայց եթե արդարացրել են, ապա լուրջ քննարկման առարկա պետք է դարձնեն այդ ամենը, որտեղից է գալիս խնդիրը, ովքե՞ր պետք է պատասխան տան դրա համար: Եթե մեր ժամանակ արդարացնեին, մենք գնում էինք, դատավորի հետ կռիվ էինք տալիս, ոնց՝ արդարացնում ես, շատ լավ, մենք էլ բողոք կբերենք, քննարկման առարկա կդարձնենք, վճռաբեկ դատարանի նախագահ կա, գլխավոր դատախազ կա, արդարադատության նախարար կար, հավաքվում, որոշում էինք՝ ով է սխալ թույլ տվել:
Յուրաքանչյուրը իր կաշվի վրա պետք է զգա,
Մենք 99-ը խուզարկություն ենք կատարել Տաշքենդում, 99 բնակարանում միաժամանակյա Մոսկվայի խմբում էին աշխատում, առանց բացառության բոլոր բնակարաններից առգրավեցինք այն, ինչոր պետք էր քրեական գործի համար, ապացույցներ՝ տարբեր բնույթի:
Հիմա եթե մեկը վերցնի, Հայաստանում վերլուծություն անի, թե մեկ տարվա ընթացքում քանի խուզարկություն է կատարվել, քանի բնակարանում եւ այդ խուզարկության արդյունքում ինչ է հայտնաբերվել, ես չեմ արել նման հետազոտություն, բայց համոզված եմ 90 տոկոս, հենց այնպես գնում, խուզարկում, գալիս են, ոչինչ չեն գտնում` ապացուցողական բազան ավելացնելու համար:
-Ձեր պրակտիկայում ունեցե՞լ եք նման դեպք, որ հանցանք կատարողին համարել եք մարդասպան, բայց մեղադրանքի հիմքում այդ մասին չեք դրել: Հիմա այդպիսի նախադեպ կա. ԱԱԾ-ն ասաց, որ «Սասնա ծռեր» զինված խմբավորման անդամները ահաբեկիչներ են, բայց նման մեղադրանք չկա: Ինչո՞ւ:
-Չգիտեմ, չեմ կարող ասել, ուղղակի կարող եմ միայն ժպտալ:
Քնար Մանուկյան