«Ժողովուրդ» օրաթերթը զրուցել է ԼՂՀ ՊՆ փոխնախարար, Արցախի ազատամարտիկների միության նախագահ, Արցախի հերոս, գեներալ-մայոր Սամվել Կարապետյանի (Օգանովսկի Սամո) հետ:
–Ապրիլյան քառօրյա ռազմական գործողությունների օրերին ռազմական ու քաղաքական գործիչները պնդում էին, որ պետք է որոշ ժամանակ անցնի, որպեսզի մենք կարողանանք վերլուծել, հասկանալ, թե Ադրբեջանն ինչ էր ծրագրել, ինչ տակտիկա էր բանեցնում եւ ինչի հասավ: Հիմա՝ արյունալի իրադարձություններից 5 ամիս անց, կարո՞ղ եք գնահատել Ադրբեջանական գործողությունները:
-Ապրիլի սկզբին Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված լայնածավալ ռազմական գործողությունները 2014թ. հուլիս-օգոստոսից սկսված սահմանային սրացումների տրամաբանական շարունակությունն էին` ավելի լայն ծավալով եւ կոնկրետ նպատակներով: Բաքուն ծրագրել էր հսկայական ուժերի եւ միջոցների ներգրավմամբ` հանկարծակի հարված հասցնել շփման գծի ողջ երկայնքով եւ կարճ ժամանակահատվածում հասնել մեծ հաջողությունների:
Սակայն չորսօրյա իրադարձությունները ցույց տվին, որ ժամանակակից սպառազինությամբ զինված ադրբեջանական հատուկ նշանակության ստորաբաժանումներն ու մարտական գործողություններին մասնակցած առնվազն երկու կորպուսի ուժերը ոչ միայն ի վիճակի չէին կատարել իրենց առջեւ դրված մարտական խնդիրը, այն է` ռազմաճակատի խորությամբ հասնել նշանակալի առաջխաղացման, այլեւ կրելով զգալի կորուստներ ռազմավարական կարեւորության հիմնական ուղղություններում՝ հետ շպրտվեցին իրենց ելման դիրքերը:
Ինչ վերաբերում է շփման գծի հյուսիսային եւ հարավային ուղղություններում հակառակորդի գրաված մի քանի դիրքերին, ապա ես դա համարում եմ ժամանակավոր մարտավարական /այլ ոչ թե ռազմավարական, ինչպես որոշներն են փորձում ներկայացնել/ կորուստ: Համոզված եմ, որ ժամանակն ամեն ինչ իր տեղը կդնի:
-4-օրյա ակտիվ ռազմական գործողություններից հետո Ադրբեջանը կարծես թե պասիվացել է: Այլեւս չեն իրականացնում իրենց հյուծող քաղաքականությունը՝ դիպուկահարների միջոցով հայ դիրքապահներին սպանելով: Սա ինչի՞ հետեւանք է՝ բանակցությունների՞, թե՞ ապրիլյան պատերազմական գործողությունների ժամանակ հայ զինվորների գործողությունները զսպեցին:
-Չէի ասի, որ դիպուկահարների կիրառման տեսանկյունից Ադրբեջանը պասիվացել է, պարզապես մեր զինվորներն են դարձել առավել զգոն եւ աչալուրջ` ինչպես պաշտպանության, այնպես էլ համարժեք գործողություններ իրականացնելու առումով:
-Ու այս առումով կխնդրեի կանխատեսել՝ լայն պատերազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը որքա՞ն մեծ է այս փուլում:
-Պատերազմի վերսկսման հավանականությունը ինչպես 1994թ. մայիսին հաստատված հրադադարի շրջանում, այնպես էլ ապրիլյան առճակատումից հետո յուրաքանչյուր զինվորականի համար եղել եւ մնում է իրատեսական:
-ԼՂՀ ՊԲ հրամանատարը, խոսելով մեր կողմից կորցված մոտ 800 հա տարածքի մասին, վերադարձնելու հնարավորությունը դեռ կորած չէր համարել: Ի՞նչ եք կարծում՝ կարո՞ղ ենք մեր կորցրած հենակետերը վերադարձնել կարճ առաջիկայում:
-Զինվորական գործում, անգամ եթե առկա է փաստերով հիմնավորված կանխատեսումների պրակտիկան, բայց եւ այնպես, ես ձեռնպահ կմնամ Ձեր հարցին կոնկրետ պատասխան տալուց: Հակառակ դեպքում կստացվի, որ ես բացահայտում եմ ռազմական գաղտնիք:
–Պարո՛ն Կարապետյան, ապրիլյան քառօրյա պատերազմը ցույց տվեց, որ երկար տարիներ առաջնագիծը չէր արժանացել պատշաճ ուշադրության, առաջացած հարցերը չեն ստացել համարժեք եւ համապատասխան արձագանք: Դա միգուցե ազդեցություն թողեց քառօրյա ռազմական գործողությունների ընթացքում ունեցած կորուստների վրա: Ինչո՞ւ տարիներ շարունակ խորքային հետախուզման համակարգը չէր ներդրվում ամբողջությամբ, գիշերատես սաքեր եւ սահմանային պաշտպանության համար անհրաժեշտ այլ պարագաներ չունեինք անհրաժեշտ ծավալով:
-Թույլ տվեք չհամաձայնել Ձեզ հետ, որովհետեւ եթե չունենայինք տարիներով կահավորված առաջնային գիծ, ապա ապրիլյան առճակատման ընթացքում մենք կունենայինք անհամեմատ ավելի մեծ կորուստներ, ինչպես կենդանի ուժի, այնպես էլ տարածքի առումով: Այլ հարց է, որ այդ մարտական գործողությունների արդյունքում պարզորոշվեցին որոշակի թերություններ, որոնց վերացման ուղղությամբ այսօր բավականին լայնածավալ ու նպատակային աշխատանքներ են կատարվում:
–Ինչպես հայտնի է` Թալիշում մի քանի ընտանիք է ապրում, քանի որ հակառակորդի կողմից այն դիտարկելի է: Աժ պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանը, խոսելով այդ մասին, հայտարարել էր, որ ՀՀ Տավուշի մարզից եւս մի քանի գյուղեր կան, որոնք նույնպես հակառակորդի դիտակետում են, բայց դա չի խանգարում նրանց շարունակել բնակվել այնտեղ: Գուցե՞ մարդկանց անվստահությունն է իշխանությունների հանդեպ, որ նրանք չեն վերադառնում իրենց բնակավայրերր, թե՞ Թալիշում բնակչության անվտանգության ապահովման նոր բանաձեւեր եւ նոր մեխանիզմներ է հարկավոր ներդնել, որպեսզի մարդիկ վերադառնան հայրենի գյուղ:
-Ես Ձեր հարցին կպատասխանեմ զինվորականի տեսանկյունից. Արցախի պաշտպանության բանակն ի վիճակի եւ պատրաստ է ապահովել մեր երկրի ցանկացած բնակավայր, այդ թվում նաեւ սահմանամերձ Թալիշ գյուղի բնակչության անվտանգ կենսագործունեությունը: Չմոռանանք, որ եթե մենք ունենք մատների վրա հաշված սահմանամերձ բնակավայրեր, ապա հակառակորդինը դրանք անհամեմատ շատ են եւ մշտապես գտնվում են մեր առաջապահ ուժերի թիրախային խոցելիության սահմանում: Այնպես որ, ցանկացած նախահարձակ քայլ կարող է ստանալ ցավոտ պատասխան:
-Չորսօրա պատերազմից հետո իրականացվել է ծառայողական քննություն, եւ ծավալուն ու մանրամասն զեկուցագիր է գրվել: Հաշվի առնելով փաստաթղթում առկա ռազմական գաղտնիքի գործոնը՝ խնդրում եմ հնարավորության սահմաններում տեղեկություն տրամադրել, թե ի՞նչ հետեւանքներ է ունենալու զեկուցագիրը:
Առայժմ տեսանելի է, որ բացի սահմանային հենակետերի արդիականացման աշխատանքներից՝ նաեւ ՊԲ-ում կադրային փոփոխություններ են արվում: Այդքանով ավարտվելո՞ւ է զեկուցագրի հետեւանքը, այլ դասեր չե՞ն քաղվելու:
-Յուրաքանչյուր պատերազմից դասեր քաղելը ոչ միայն անհրաժեշտ, այլեւ պարտադիր է: Ինչ վերաբերում է այդ ուղղությամբ իրականացվող գործընթացների հրապարակայնացմանը, ապա, գոնե իմ համոզմամբ, դա անթույլատրելի է պատերազմող երկրի պարագայում: Իմ կարծիքով բանակային գործընթացները հասարակության համար պետք է հասանելի լինեն այնքանով, որքանով չեն վնասում բանակի մարտունակությանը:
-Հուլիսի 17-ին ՊՊԾ գունդը գրաված «Սասնա ծռեր» խմբավորման անդամների գործողությունների մասով Արցախի ազատամարտիկների միությունը հաղորդագրություն էր տարածել, որտեղ խոհեմության կոչ էր արվում եւ նշվում, որ մարտական ընկերների հարցում սխալվել են: Մինչ այդ հայտնի էր, որ Արցախից պատգամավոր Վիտալի Բալասանյանը որպես միջնորդ էր հանդես գալիս:
Ինչո՞ւ Ձեր կողմից ղեկավարվող միությունը կոնկրետ մի կողմին՝ Հայաստանի իշխանությանը պաշտպանելու դիրքորոշում որդեգրեց, որը առաջացրեց հասարակության մի մասի զայրույթը:
-Այդ հարցում Արցախի ազատամարտիկների միության դիրքորոշումը մեկն է` պաշտպանել Հայոց պետականության շահը, եւ, եթե ուշադիր ընթերցեք այդ հայտարարության տեքստը, ապա կհամոզվեք, որ դրանում ասված է այն, ինչը բխում է մեր ազգային ու պետական շահից:
Քնար Մանուկյան
.gif)
