Գազի սակագինը պետք է լինի արդարացի. Արտակ Մանուկյան

«Ժողովուրդ» օրաթերթի զրուցակիցն է ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արտակ Մանուկյանը:

-Լրագրողների հետ ճեպազրույցի ժամանակ փոխվարչապետ Ավինյանը հնարավոր համարեց «Գազպրոմ Արմենիայի» կողմից ներքին սպառման գազի գնի սուբսիդավորումը: Ինչի՞ հաշվին է հնարավոր «Գազպրոմի» սուբսիդավորումը, դա իրատեսական համարո՞ւմ եք:

-Փորձեմ ավելի մանրամասն ասել: Հիմա եթե այլ հավասար պայմաններում սակագնում չլինեին անարդյունավետության տարրեր, ապա գազի սակագնի փոփոխությունով` մոտ 10 տոկոսով, այլ հավասար պայմաններում պետք է հանգեցներ 5 տոկոս միջին կշռված սակագնի բարձրացման: Բայց քանի որ կան արդյունավետության բարձրացման տարրեր, հետեւաբար այս պահի դրությամբ բանակցություններ են ընթանում:

-Խոսվում է այն մասին, որ գնագոյացման ինչ-որ կոմպոնենտներ պիտի վերանայվեն: Մասնավորապես ինչի՞ մասին է խոսքը:

-Բազմիցս այդ մասին խոսվել է: Նաեւ որոշակի մտահոգություններ կան, արդյունավետության բարձրացման հնարավորություններ կան, ինչպես կորստի ցուցանիշների, այնպես էլ ծախսային կառուցվածքում ավելի օպտիմիզացիոն վարքագծերի մասին:

-Ներքին աուդիտորական վերլուծությունից ու վերահաշվարկից բացի` գնագոյացման վրա քաղաքական գործոնի ազդեցության մասին ի՞նչ կասեք:

Հիմա մենք պիտի երկու մաս բաժանենք` գազի գինը սահմանին, որ, մեծ հաշվով, բանակցությունների, այդ թվում` քաղաքական բանակցությունների առումով ամեն երկրի հետ է իրականացվում: Այս մասով Եվրասիական տնտեսական միության մեջ առնվազն ռազմավարություն կա, որ աստիճանաբար այդ մասով պետք է համահարթեցում լինի:

-Ի՞նչ ասել է` համահարթեցում. ընդհանուր մի գի՞ն:

-Ռազմավարական, այսպես ասած, երկարաժամկետ փաստաթղթերում ամրագրված է, որ տեսլականը պետք է լինի միասնական էներգետիկ շուկայի ձեւավորումը, որում, մեծ հաշվով, պետք է աստիճանաբար ռուսական ապրանք արտադրողները հավելյալ մրցակցային առավելություններ, այդ թվում` էներգետիկ համակարգի միջոցով, չստանան:

Սահմանին գազի գինը այդ բանակցությունների արդյունքում տրված մեծություն է, եւ մնացած անարդյունավետությունները կամ արդյունավետության բարձրացման ուղիները արդեն բաշխման համակարգում են հնարավոր, որը արդեն գտնվում է ՀԾԿՀ-ի եւ պատկան մարմինների ուսումնասիրության ներքո:

-Հաշվարկն արվում է, ի վերջո, գազի սակագնի նախկին գնի պահպանմա՞ն, թե իջեցմա՞ն համար:

-Այն պահից ի վեր, որ ինքնանպատակ կլինի սակագին պահպանել, սակագինը անպայման իջեցնել… խնդիրը հետեւյալն է. սակագինը պետք է լինի արդարացի: Հիմա ուսումնասիրություններ են իրականացվում, եւ տեսնում եք, որ եթե արդյունավետության բարձրացման ուղիներ չլինեին, ապա ավտոմատ գազի գինը սահմանին, քանի որ գործոններից մեկն է, եւ այլ հավասար պայմաններում պետք է բերի 5 տոկոս թանկացման:

-Միջին վիճակագրական սպառողին պարզ մի հարց է հետաքրքրում. հնարավո՞ր է գազի գնի անակնկալ թանկացում, ասենք, տարեկեսին:

-Նույն էներգետիկ համակարգում, էլեկտրաէներգիայի մասով եմ ասում, դրական արդյունք էր ձեւավորվել, որի արդյունքում փետրվարի մեկից սոցիալապես խոցելի խավերը ցածր սակագնով են վճարելու էլեկտրաէներգիայի համար:

Կա ինֆլյացիա, այդ նույն գնումները, ապրանքներն ու ծառայությունները, որոնք որ ձեռք են բերվում, դրանք էլ չէ՞ փոփոխման միտում ունեն, եւ այդ պարագայում քանի որ ՀԾԿՀ-ն էլ հետաքրքրված է համակարգի հուսալիությամբ, ոչ արհեստական սակագինը ցածր պահելով կամ բարձրացնելով, այդ պարագայում նրանց հետաքրքրում է երկարաժամկետ տեսլականը:

Եթե որեւէ իրական գործոն չի փոխվում, իսկ գազի գնի փոփոխությունը օրենսդրությամբ էլ դիտարկվում է որպես այն գործոնը, որը կարող է հանգեցնել ավելի արագ վերանայման հայտերի, բայց եթե որեւէ բան չի փոխվում, ապա 6 ամիսը մեկ, ինչպես ջրինը եւ այլն, վերանայման տարբերակներ, վերանայման մոտեցումներ են իրականացվում: Այո՛, դուք ճիշտ եք, վերջնական սպառողին հետաքրքրում է` իր գրպանին դա ոնց է հարվածելու: Այս պահի դրությամբ մտահոգվելու որեւէ առիթ չկա:

-Ռուսաստանի հետ դաշնակցային հարաբերություններում Փաշինյանի վարած քաղաքականությունը գազի գնի ձեւավորման վրա որեւէ ազդեցություն կարո՞ղ է ունենալ:

-Գազի գինը շատ տարբեր է. Գերմանիայում ուրիշ մեթոդաբանությամբ է ձեւավորվում, Հայաստանում ուրիշ մեթոդաբանությամբ է ձեւավորվում, Բելառուսում ուրիշ մեթոդաբանությամբ եւ Ղազախստանում` ուրիշ: Եթե մի բանը բանակցային է, չկա հստակ բանաձեւ: Գազի գինը սահմանին, հասկանալի է, որ քաղաքական գործոնը կապ ունի: Ես չգիտեմ` այդ քաղաքական կուրսի հետեւանքով ապագայում հնարավոր է ինչ-որ մի բան փոխվի, թե ոչ:

Զրուցեց Մարիամ Դանիելյանը