Մեզ համար այլևս ոչ մի բան չպետք է անակնկալ լինի. Էդուարդ Շարմազանով

Ղարաբաղա-ադրբեջանական սահմանին շարունակվող լարվածության ֆոնին ՀՀ առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը մայիսի 2-ին մեկնել էր Լեռնային Ղարաբաղ: Առաջին նախագահի այցը շատերի մոտ այն կարծիքը ձեւավորեց, որ Հայաստանը գնալու է զիջումների, քանի որ Տեր-Պետրոսյանը զիջումների կողմակից գործիչ է համարվում: Այս տեսակետին նպաստեց նաեւ վերջին օրերին Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովի արած հայտարարությունը` կարգավորման «փուլային տարբերակի» շուրջ ՌԴ կողմից իրենց արված առաջարկների մասին, ինչին արձագանքած ՀՀ փոխարտգործնախարար Շավարշ Քոչարյանն ասաց, որ «Հայաստանը դեմ չէ փուլային տարբերակին»:

«Ժողովուրդ»-ն այս առնչությամբ զրուցել է ԱԺ փոխնախագահ, ՀՀԿ մամլո խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովի հետ:

-Պարո՛ն Շարմազանով, մայիսի 2-ին ՀՀ առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի՝ Ղարաբաղ կատարած այցը շատերի մոտ այն կարծիքն է ձեւավորել, որ Հայաստանը պատրաստվում է զիջումների գնալ, քանի որ ՀՀ առաջին նախագահը ժամանակին զիջումների կողմնակից էր: Արդյո՞ք այս տեսակետը համապատասխանում է իրականությանը:

-Դա շատ պրիմիտիվ եւ իրականության հետ որեւէ կապ չունեցող մոտեցում է: Դուք ինքներդ էլ լավ գիտեք, որ ես, իմ քաղաքական ուժը բազում տարաձայնություններ ունենք ու ունեցել ենք առաջին նախագահի հետ: Շատ դեպքերում ինքը մեզ է քննադատել, մենք նրա գործողություններն ենք քննադատել, բայց ամեն դեպքում Տեր-Պետրոսյանի ապրիլյան պահվածքը հարգանքի արժանի էր:

Տեր-Պետրոսյանը ե՛ւ իր ելույթով, ե՛ւ իր գրառումով, ե՛ւ հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ իր հանդիպումով, ե՛ւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն իր այցով, ե՛ւ իր այն մտքով, որ համախմբվենք իշխանության շուրջ, այս պահին քարեր շպրտելու ժամանակը չէ, ապացուցեց մեկ բան, որ ինքը պետական գործիչ է: Պետական գործիչը տարբերվում է քաղաքական գործիչից:

Քաղաքական գործիչը ամենուրեք տեսնում է իր քաղաքական, ներկուսակցական շահը, իսկ պետական գործիչը առաջնորդվում է պետական եւ ազգային շահերի գերակայությամբ: Ապրիլյան այս փուլը եւս մեկ անգամ եկավ ապացուցելու, որ առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը պետական գործիչ է: Նա հավասարակշռված, զուսպ իրականացնում է իր վրա դրված պարտավորությունները:

-Իսկ ըստ Ձեզ՝ Տեր-Պետրոսյանը ԼՂՀ կատարած իր այցով ո՞ւմ եւ ի՞նչ մեսիջներ էր ցանկանում հաղորդել:

-Նրա այցում երկու մեսիջ կար՝ ներքին եւ արտաքին: Ներքին մեսիջը այն է, որ առաջին նախագահը համախմբում է, գնում է եւ ասում, որ իշխանությունները զուսպ եւ ճիշտ են անում իրենց քայլերը՝ դրանով հանրությանը ցույց տալով, որ այսօր քարեր շպրտելու ժամանակը չէ, մի կողմ թողնենք թերությունները եւ միավորվենք իշխանության շուրջ:

Դա շատ կարեւոր է, եւ ցանկացած նախագահի ժամանակ պետք է այդպես լինի: Եւ երկրորդը՝ նա մեսիջ է հղում միջազգային հանրությանը, Ադրբեջանին, Թուրքիային, որ մտքներիցդ հանեք, որ ես՝ որպես ռադիկալ ընդդիմություն, ճիշտ է՝ ունեմ բազում տարաձայնություններ Սերժ Սարգսյանի եւ հանրապետականների հետ, բայց հիմա այդ պահը չէ, եթե հայրենիքը վտանգի մեջ է, ես նույն խրամատի մեջ եմ Սերժ Սարգսյանի հետ:

Դա իրական պետական մտածողություն ունեցող գործչի պահվածք է: Աստված տա, ամեն ինչ կխաղաղվի, ամեն ինչ նորմալ կլինի, իրենք կունենան իրենց կարծիքը, մենք կունենանք մերը: Բայց այն, որ Տեր-Պետրոսանը այս պատմական, դժվար պահին իրեն դրսեւորեց որպես առաջին նախագահ, փաստ է: Ես միայն կարող եմ դրական խոսքեր ասել:

-Պարո՛ն Շարմազանով, մայիսի 2-ից Ադրբեջանի զինված ուժերը Լեռնային Ղարաբաղի հետ սահմանի տարբեր ուղղություններում զորքեր են կուտակում: Այս հանգամանքը ինչո՞վ է պայմանավորված: Արդյո՞ք Ադրբեջանը նոր հարձակման է պատրաստվում:

-Չեմ կարող ասել, որովհետեւ հիմա իրավիճակն այնպիսին է, որ որեւէ սցենար չեմ կարող կանխատեսել: Ես հուսով եմ, որ առողջ տրամաբանությունը կհաղթի, համանախագահ երկրները, միջազգային հանրությունը Ադրբեջանին ցույց կտան իր տեղը, եւ Ադրբեջանը չի գնա նոր ավանտյուրայի, նոր ագրեսիոն ահաբեկչական պատերազմի ԼՂՀ ժողովրդի դեմ:

Հաշվի առնելով նաեւ այն հանգամանքը, որ ապրիլյան չորսօրյա պատերազմում Ադրբեջանը ձախողվեց թե՛ ռազմական, թե՛ դիվանագիտական ճակտում, ամեն դեպքում մեզ համար այլեւս ոչ մի բան չպետք անակնկալ լինի, եւ մենք պատրաստ ենք ցանկացած սցենարի: Այս իմաստով ես չեմ կարող հաշվարկել Ադրբեջանի իշխանությունների քայլերը, որովհետեւ դրանք տրամաբանությունից դուրս են, եւ երկար ժամանակ է, որ այդպես է:

Այստեղ խնդիր կա, երեք քայլ պետք է արվի, ինչի մասին մեր նախագահը խոսել է: Հետաքննության մեխանիզմների կիրառում, որպեսզի վստահությունն ավելանա: Դրանից հետո հասցեական գնահատականներ, թե ով է խախտում հրադադարը, ով է պատերազմ հրահրում, եւ երրորդ` երաշխիքները: Այս երեք քայերը պետք է կատարվեն, եւ դրանից հետո կարող ենք շարունակել բանակցությունները: Բայց քանի դեռ այս երեք քայլերը չեն կատարվել, մեր երեխեքի վրա կրակում են, ինչի շուրջ բանակցենք:

Արփինե Թովմասյան