Չեմ տեղավորվում ընդհանուր հարմոնիայի մեջ կամ ինձ չեն տեղավորում այդ միջավայրում. Էմմա Պետրոսյանը` մեր երգարվեստի մասին

«Ժողովուրդ»-ը զրուցել է երգչուհի, երաժիշտ Էմմա Պետրոսյանի հետ: Մենք անդրադարձել ենք նրա գործունեությանը թատերարվեստում, երաժշտական ներկայիս միջավայրում «չտեղավորվելու» հանգամանքին եւ «վաճառվել-չվաճառվելու» խնդրին:

–Էմմա՛, մոտ երեք տարի առաջ ներկայացաք բոլորովին այլ կարգավիճակով. Ձեր հեղինակած պիեսի հիման վրա բեմադրվեց «Սեւ, դառը շոկոլադ» ներկայացումը: Ռիսկային չէ՞ր նոր, ինչ-որ առումով անծանոթ ասպարեզում հայտնվելը:

-Սարսափելի մեծ ռիսկ էր: Դա որոշում էլ չէր, Արամի (նկատի ունի ամուսնուն` երգիչ, դերասան Արամոյին, ով ներկայացման հերոսներից մեկն էր-հեղ.) ուզածն էր: Անընդհատ ասում էր. «Պիես եմ ուզում, պիես եմ ուզում»: Ի վերջո, սկսեցի մեջս կուտակված մտքերն արտահայտել: Բայց սկզբնական շրջանում չէի պատկերացնում, որ այն բեմ կբարձրանար, կարծում էի` կկարողանամ ինչ-որ բան ծնել, որը կդառնար նյութ` ինչ-որ մեկի պիեսի համար: Բայց այդ նյութը զարգացում ունեցավ, եւ ես այն կիսեցի ռեժիսոր Սուրեն Շահվերդյանի հետ, ով ինձ շատ մեծ ուժ եւ համարձակություն տվեց: Չունենալով փորձ` կարողացա մտքերս հավաքել եւ տեղավորել պիեսում:

–Տեղյակ եմ, որ մեկ այլ պիեսի վրա եք աշխատում: Այս անգամ ի՞նչ թեմա է ընկած դրա հիմքում: Աշխատանքներն ի՞նչ փուլում են:

-Քանի որ այն դեռեւս պրոցեսի մեջ է, այս փուլում դեռ անավարտ գործեր ունենք, չեմ կարող որեւէ բան ասել: Միայն կասեմ, որ ինձ համար հաճելի է աշխատել Սուրենի հետ: Ինձ շատ հոգեհարազատ է նաեւ Դրամատիկական թատրոնը, կարծում եմ` երկրորդ պիեսի դեպքում էլ կհամագործակցեմ նույն թատրոնի հետ: Թերեւս մինչեւ գարնան ավարտ կկարողանանք ավելի կոնկրետ տեղեկություններ հաղորդել:

-Իսկ էլի ունե՞ք ստեղծագործություններ, որոնք, գուցե, չեք հանրայնացրել:

-Ո՛չ, սա երկրորդն է, իսկ ավելի վաղ գրել եմ էսսեներ:

–Երբ մուտք գործեցիք նոր ոլորտ, ի՞նչ արձագանքներ լսեցիք այդ առթիվ:

-Ի զարմանս ինձ՝ բավական ջերմ, բաց ձեռքերով ընդունեցին: Այնպես ստացվեց, որ կին-տղամարդ հարաբերություններին առնչվող թեման, որն արծարծվում է «Սեւ, դառը շոկոլադ»-ում, մղվեց քննարկումների առաջին պլան, իսկ այն, թե որքանով էր ճիշտ իմ հայտնվելը ոլորտում, կամ որքանով էր իմ գրածը լավը` երկրորդ պլան:

-Թատրոնի հետ կապերն ամրապնդելու հեռահար նպատակներ ունե՞ք:

-Դժվարանում եմ ասել: Ես կարող եմ պլանավորել, բայց ավարտն արդարացված չլինի: Առհասարակ, ապագան պլանավորող մարդ չեմ, պլանով ապրելու ծրագիր իմ առջեւ չեմ դրել: Դա, երեւի, մի քիչ լավ չի, որովհետեւ կարող ես ժամանակ կորցնել, հետո հասկանալ, որ տվյալ ժամանակահատվածում ոչինչ չես արել: Ամեն դեպքում, արարումն ու պլանը իրար հետ չապրող երեւույթներ են:

-Ձեր լսարանի համար նոր երգեր ունե՞ք:

-Այո, այդպիսիք բավական շատ ունեմ, հիմա ամբողջ ցանկությունս այն է, որ այդ երգերը հանրայնացնեմ: Դրանք վերջին տարիներին ստեղծված գործեր են, որոնք հնչել են մեկ-երկու անգամ: Պետք է անպայման այդ երգերը հավաքեմ մեկ ձայնասկավառակի մեջ:

-Էմմա՛, երգարվեստում տիրող ներկայիս իրավիճակի մասին կարծես թե ամեն ինչ ասվել է: Ո՞րն է այս միջավայրում դրսեւորվելու Ձեր տարբերակը:

-Երեւի ինքներդ էլ հասկանում եք, որ այդ միջավայրում ես մեծ մասամբ չեմ ցանկանում լինել, որովհետեւ այդ ընդհանուր հարմոնիայի մեջ չեմ տեղավորվում: Չեմ ուզում` որեւէ մեկի համար վիրավորական հնչի, բայց չեմ տեղավորվում այդ միջավայրի մեջ, կամ ինձ չեն տեղավորում: Համարձակ կերպով նայում եմ ճշմարտության աչքերին եւ բարձրաձայնում եմ այդ մասին: Ամեն բան երկկողմանի է. ե՛ւ դու ես գնում դեպի երեւույթը, ե՛ւ երեւույթն է գալիս դեպի քեզ: Մի բան էլ կա` դու վաճառվում ես, կամ ոչ:

-Այսինքն` այս միջավայրում չեք ուզում եւ չեք կարողանում վաճառվե՞լ:

-Ինձ ճիշտ հասկացեք: Եթե չեմ տեղավորվում ընդհանուրի մեջ, ուրեմն այդտեղ տարաձայնություն կա. ես չեմ գնում, կամ ինձ չեն կանչում: Ամեն դեպքում, որոշ անհատների դեպքում հնարավոր է ընդհանուր եզրեր գտնել, չծայրահեղացնենք իրավիճակը: Պարզապես ավելի հեշտ է, երբ չես պարտադրում քո եղելությունը որեւէ մեկին:

-Համերգների հրավերներ ստանո՞ւմ եք: Ձեր երգի սիրահարները որտե՞ղ կարող են ունկնդրել Ձեզ:

-Հրավերներ, այո, լինում են: Վերջին ժամանակներում, գուցե, դրանք այնքան շատ չեն, որքան տարիներ առաջ: Պարբերաբար ելույթ եմ ունենում «Գաֆեսճյան» արվեստի կենտրոնում, Կամերային երաժշտության տանը, Առնո Բաբաջանյան համերգասրահում եւ այլն, հանդես եմ գալիս մարզերում: Պատրաստ եմ խոսել այն մասին, ինչ իմ ներսում է:

-Դուք դասավանդում եք Երեւանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի ջազ-վոկալ բաժնում: Պետք է որ դժվար լինի աշխատել մի սերունդի ներկայացուցիչների հետ, որոնց վաղվա օրը պարզորոշ չէ:

-Այո, բավական բարդ է: Նրանցից շատերը տարվում են համացանցային աշխարհում մեծ տարածում ունեցող եւ շատ դիտումներ ապահոված պրոդուկտով: Եվ սովորեցնելը, որ հնարավոր է ունենալ ծափերի տեղատարափ, բայց լինել ոչինչ, իսկապես, լուրջ աշխատանք է: Եվ հետո, միշտ չէ, որ երիտասարդը գիտակցում է, որ այն, ինչ իրեն մատուցվում է, հաճախ կապ չունի իր ներաշխարհի հետ: Աջ ձեռքն ու ձախը պետք է նույն երաժշտությունը հնչեցնեն: Ամեն դեպքում, ուսանողների հետ աշխատանքը լրիվ ուրիշ աշխարհ է` դժվար, բայց հետաքրքիր: Գիտակցում ես, որ պարտավոր ես «կիսել» ներաշխարհդ:

–Իսկ Ձեզ որքանո՞վ է գոհացնում Հայաստանի ներկայիս մշակութային քաղաքականությունը:

-Թող այս ձմեռն ավարտվի, շատ բան պարզ կլինի: Հիմա ձյան տակ լիքը գաղտնիքներ ու անելիքներ են պահվել: Դեռ ոչինչ չեմ կարող ասել: Բայց հավատում եմ մշակույթի նախարարին եւ անհատներին, որոնց մեր երկիրը միշտ ծնում է:

Աննա Բաբաջանյան