ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ. Չշեղվել բարեփոխումների օրակարգի. ՀՀ վարչապետի և նախագահի հանդիպումը

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպում է ունեցել Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի հետ:

Ողջույնի խոսքում Հանրապետության նախագահը նշել է. «Նախ շնորհակալություն հանդիպման համար: Իրականում կուտակվում են հարցեր, որ այսպես առանձին քննարկման կարիք ունեն: Ինչո՞վ էի ուզում զրույցն սկսել: Նայում եմ աշխարհում՝ ինչ է տեղի ունենում, Դուք ևս հետևում եք: Տարբեր գնահատականներ կան, բայց բոլորի կողմից մեկ ընդհանուր գնահատական կա՝ որ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո աշխարհն այսպես ծայրահեղ լարված վիճակում չի եղել, և ուզենք, թե ոչ՝ այս խնդիրները մեզ ևս անդրադառնալու են: Դրա հետ կապված՝ ցանկանում էի նաև Ձեր ներկայությամբ ասել, որ ես գնահատում եմ այն աշխատանքը, որ Կառավարությունն է տանում, Դուք անձամբ եք տանում, մեր դիվանագետներն են տանում: Ես հասկանում եմ, թե ինչ դժվար է այսօր դիմակայել այն բոլոր դժվարություններին, որոնց առջև մենք կանգնած ենք: Իսկ այդ դժվարությունները հիմնականում մեր անվտանգության հետ են կապված: Դուք այդ հնարավորությունը տվեցիք մեր հասարակությանը լրագրողների միջոցով՝ Ձեր մամուլի ասուլիսի, Կառավարության Ձեր ելույթի ժամանակ:

Մեկ կարևոր հանգամանքի վրա եմ ցանկանում ուշադրություն դարձնել: Այն, ինչ Դուք բաց հասարակությանը ներկայացնում եք, կարծես հասարակությունը դրան պատրաստ չէ: Ինչո՞վ են պայմանավորված ընկալման այս մոտեցումը, ձևը, մեկնաբանությունները: Կարծում եմ, որ մենք դեռևս Խորհրդային միության հին ստերեոտիպի մեջ ենք՝ որ ինչպե՞ս կարող է կառավարությունը կամ իշխանությունը բաց լինել հասարակության հետ: Այն ժամանակ ամեն ինչ փակ էր, լավագույն դեպքում՝ մենք ենթադրությունների հիման վրա էինք մեր կարծիքները կազմում կամ փորձում հասկանալ՝ երկրում ինչ է կատարվել:

Հիմա այս ոճը, որը ժողովրդավարության արդյունք է, հնարավորություն է տալիս բոլորին, որ իրենք ևս մասնակից դառնան պետության մեջ տեղի ունեցող իրադարձություններին: Սակայն դժվար է մարսվում, որովհետև երբ սկսում եք այդ ուղղությամբ մտածել, նաև որոշակի պատասխանատվության տակ եք ընկնում, իսկ այսօր աշխարհում ժողովրդավարության ամենամեծ խնդիրը պատասխանատվությունն է: Շատերը նույնիսկ հրաժարվում են իրենց որոշակի իրավունքներից և պետությանն են նորից ասում՝ դուք զբաղվեք: Այսինքն՝ պետությունն իրեն հնարավորություն է տվել և ինքը ասում է՝ ոչ, դուք արեք, մենք չենք կարող: Ուզում եմ ասել, որ սա միայն Հայաստանին բնորոշ չէ, բայց կարծում եմ, որ այս ոճը, նաև հանրությանը տեղեկացնելու այս ձևը ճիշտ է: Հուսով եմ՝ սա շարունակվելու է, և դրանում նաև մեր երկրի առջև կանգնած ինչ-որ խնդիրների կանդրադառնանք՝ լավ կամ վատ: Նույն Կառավարության 2021-2026 թվականի ծրագրերի հետ կապված գտնում եմ, որ մի փոքր ավելի պետք է հրապարակայնացնել, թե ինչ է կատարվել: Օրինակ, երբ նայում եմ հարավում կառուցվող հանգույցը Մեղրու, Ագարակի մասում, շատ տպավորիչ է, թե ինչ է պատրաստվում այնտեղ արվել, արդյունքում ինչպիսի տրանսպորտային հանգույց է լինելու: Սրա կարիքն էլ կա, որովհետև շատ դեպքերում մենք մտածում ենք, որ կարևորն անելն է, բայց պետք է նաև մարդկանց ներկայացնել այդ ամենը»:

Իր խոսքում վարչապետ Փաշինյանն ասել է. «Շնորհակալ եմ, պարոն նախագահ, հրավերի և գնահատականի համար:

Ընդհանրապես, կարծում եմ՝ թեման, որի մասին խոսեցիք, շատ կարևոր է, որովհետև մեր կառավարության և ինձ համար անձամբ շատ կարևոր է շարունակել լինել հաղորդակցության մեջ հանրության հետ: Պիտի նաև նշեմ՝ ինչ-որ մի ժամանակ ես արձանագրեցի, որ շատ պրոցեսներ կան, որոնց նպատակը հենց այդ հաղորդակցությունը թույլ չտալն է: Այսինքն՝ այնպես անել, որ Կառավարությունը փակվի իր պատյանի մեջ, տվյալ դեպքում կաբինետներում և հանրության հետ հաղորդակցության դուրս չգա, և կար պահ, որ ինձ համար էլ հարց էր, թե ինչքանով պետք է հաղորդակցվենք հանրության հետ: Որովհետև կառավարությունների մեր ընկալումն այն է, որ մենք հանրությանը պետք է հաղորդենք միայն լավ լուրեր կամ ամեն ինչին նայենք միայն լավ դիտանկյունից:

Այդ պրոբլեմը, այդ դիլեման, իմիջիայլոց, ուզում եմ ասել, որ նաև երկար ժամանակ հետապնդել է, այդ թվում՝ ինձ, մինչև 2020 թվականի պատերազմը, որովհետև այն իրականությունը, որ 2018 թվականի դրությամբ մենք ունեցել ենք Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի համատեքստում, այդ բովանդակությունը, որն ունեցել ենք, ընդհանրապես որևէ ընդհանուր հաղորդակցություն չի ունեցել հանրային ընկալումների հետ, այն ընկալումների հետ, որոնք մենք ունեցել ենք Ղարաբաղի հարցի բանակցային գործընթացի և բովանդակության հետ կապված: Ըստ էության, այո՛, դա ռազմավարական որոշում է, որ մենք պետք է հանրության հետ հաղորդակցվենք: Անկախ ամեն ինչից՝ հանրության հետ հաղորդակցությունն ամենակարևորն է, որովհետև դա ունի ռազմավարական նշանակություն, այդ թվում՝ անվտանգային տեսակետից:

Ինչ վերաբերում է Կառավարության ծրագրի կատարման ընթացքին, պետք է ընդգծեմ, որ Սահմանադրության համաձայն՝ մենք մինչև մարտի 1-ը Ազգային ժողով ենք ներկայացրել ծրագրի իրականացման զեկույցը, թե ինչպես է իրականանում ծրագիրը: Ես կարծում եմ, որ շատ բովանդակային փաստաթուղթ ենք ստացել, բայց նաև ամեն ինչ չէ, որ հասցրել ենք այնտեղ ներառել՝ այն իմաստով, որ փորձել ենք փաստաթուղթը համառոտ պատրաստել: Ես կարող եմ այդ փաստաթղթից 2 շատ կարևոր ընդգծում անել, Ազգային ժողովում, իհարկե, մանրամասն քննարկելու ենք:

Առաջին թվարկումը, հիշատակումը, որ շատ կարևոր է ինձ համար, վերաբերում է առողջապահության ոլորտին: 2017 թվականի համեմատ՝ 2022 թվականի արդյունքներով մենք պետպատվերով առողջապահական ծառայությունների ծավալը կրկնապատիկից ավելացրել ենք, այսինքն՝ 125 տոկոս աճ ենք ունեցել 2017 թվականի համեմատ. 2017 թվականին քանի դեպք Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին սպասարկվել է պետպատվերով, 2022 թվականին այդ թիվը 125 տոկոսով աճել է, այսինքն՝ կրկնապատիկից ավելի աճ է ունեցել: Դա մեր քաղաքացիների առողջության հարցն է, ամենատարբեր դեպքերում, առիթներում: Աստված բոլորին առողջություն տա, բայց, իհարկե, կառավարությունն էլ Աստծուն պետք է այդ հարցում օգնի, որպեսզի առողջապահական հարցերը լուծվեն:

Հաջորդ վիճակագրական տվյալը, որն ինձ համար կրկին շատ կարևոր է, հետևյալն է. 2022 թվականի ընթացքում հայկական ավիաընկերությունները 900 000-ից ավելի ուղևորի փոխադրում են իրականացրել: Սա շատ կարևոր է, որովհետև մեր քաղաքական հանձնառությունն է եղել նաև, որ մենք պետք է հայաստանյան ավիաընկերություններ ունենանք, և ըստ էության՝ շուկայի շուրջ 25 տոկոսը հենց հայկական ավիաընկերություններն են: Սա շատ կարևոր է նաև հայրենադարձության իմաստով, որովհետև 2022 թվականի ընթացքում ավիացիայի ոլորտում շուրջ 200 աշխատատեղ է ստեղծվել, և շատ բարձրակարգ օդաչուներ՝ Հայաստանում ծնված, մեծացած, ովքեր Հայաստանում աշխատանք չեն ունեցել և միայն արձակուրդներին են եկել, հիմա աշխատում են Հայաստանում և նաև կարող են արձակուրդն անցկացնել Հայաստանում:

Էլի տվյալներ կան: Շնորհակալ եմ, որ հետևում եք Կառավարության գործունեությանը, և եթե հետևում եք, ենթադրում եմ, որ Ազգային ժողովի քննարկումներին էլ կհետևեք»:

Արձագանքելով՝ Վահագն Խաչատուրյանը ասել է. «Անպայման: Ես մեկ թիվ ասեմ: Որպես մասնագետ միշտ եմ նայել, դա ամենամեծ ձեռքբերումն է իմ տեսակետից: Խոսքը գործազրկության խնդրի մասին է: Միշտ մեզ մոտ, տարիներ շարունակ եղել է 25-30 տոկոս: Այսպես է լինում՝ պաշտոնական վիճակագրություն և ուսումնասիրություն: Պաշտոնական վիճակագրությունը, ըստ «Զբաղվածության մասին» օրենքի, լինում էր մինչև 10 տոկոս, իսկ իրական գործազրկությունը՝ 25-30 տոկոս: Եվ մեր բոլոր միջազգային համեմատությունների մեջ դա ամենաբացասականն էր: Հիմա դարձել է 11,5 տոկոս: Ես մասնագիտական իմ գնահատականների մեջ դա գտնում եմ ամենամեծ ձեռքբերումը: Ի վերջո, ԱՄՆ ֆեդերալ ռեզերվային համակարգի քաղաքականության մեջ 2 կարևոր գործոն կա՝ ինֆլյացիա և գործազրկություն: Մեզ մոտ միայն ինֆլյացիան է, որովհետև շատ դեպքերում ինֆլյացիան կարող է գործազրկության հաշվին էլ պահեն, բայց այնտեղ 2 գործոնն էլ շատ կարևոր են: Այսինքն՝ տնտեսական քաղաքականության իմաստն աշխատատեղեր ապահովելը կամ նվազ գործազրկություն ունենալն է և նվազ ինֆլյացիան: Կառավարության գործունեության մեջ այս հանգամանքը շատ կարևոր եմ գնահատում և, իհարկե, նորից վերցրել եմ հաշվետվությունը, մինչև վերջ կնայեմ, կհետևեմ, բայց ես նաև գնահատում եմ այն աշխատանքը որ տարվում է:

Մեկ հանգամանք ևս կցանկանայի նշել: Հաշվետվություններին անձամբ Ձեր մասնակցությունը: Գտնում եմ, որ դա մեր գերատեսչությունների պատասխանատվությունը բարձրացնելու կարևորագույն գործոն է, երբ Վարչապետը բավական ներկայացուցչական թիմով ներկա է լինում ամեն մի գերատեսչությունում: Դա իրականում գնահատելի է, որովհետև նախկինում ընդունված տարբերակ կար, երբ վարչապետը չէր գնում, գնում էր փոխվարչապետը կամ մեկ նախարար գնում, ներկայանում էր, այսինքն՝ դա ֆորմալ էր: Սա ևս կառավարման արդյունավետության բարձրացման լավ ձև է, և մեզ մնում է միայն մեր կարևորագույն խնդիրները լուծել, որոնց մասին Դուք ևս անընդհատ ասում եք: Գիտեք, որ ես ևս իմ գործունեությամբ նվիրված եմ այդ գաղափարի իրականացմանը, որը 2 կարևոր կոմպոնենտ ունի՝ տարածաշրջանում լիարժեք խաղաղության հաստատում, մեր տարածաշրջանը դարձնել միջազգային համագործակցության կենտրոն և երկրորդը՝ իհարկե, ժողովրդավարություն: Հետնահանջ չունենք այն սկզբունքներից, որոնք ընտրել ենք: Կառավարությունը դա է իրականացնում»:

Եզրափակելով՝ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է. «Այո, ակնհայտորեն, անվտանգությունը, արտաքին անվտանգության և խաղաղության ապահովումը բացարձակ առաջնահերթություն են, և նաև դա է պատճառը, որ մեր համատեղ աշխատանքը, ըստ էության, մեր օրակարգի մեծ մասը նվիրված է դրան: Բայց ինձ համար կարևոր է նաև, որ չնայած այդ ամենին՝ մենք բարեփոխումների օրակարգը ոչ միայն չենք ձախողել, այլև, ընդհակառակը, հենց Կառավարության հաշվետվության զեկույցի առանցքային միտքը դա է, որ այս ամեն ինչին մեր արձագանքը ինչ-որ առումով պետք է լինի ասիմետրիկ: Ի՞նչ նկատի ունեմ՝ մենք զարգացման օրակարգից, բարեփոխումների օրակարգից ոչ մի վայրկյան չպետք է շեղվենք՝ իհարկե, շարունակելով ավելի ու ավելի կենտրոնացած մնալ անվտանգային օրակարգի վրա»: